Γένννημα ενός αμαρτήματος

Του Γκιντεόν Λέβι*

Το ισραηλινό στρατόπεδο της ειρήνης γεννήθηκε με ένα αμάρτημα και πέθανε εξαιτίας ενός ψέματος: γεννήθηκε ως νόμιμο παιδί του αμαρτήματος της κατοχής και πέθανε ως παράνομο παιδί του ψέματος «δεν υπάρχει εταίρος» με τον οποίο μπορούμε να διαπραγματευτούμε από την άλλη πλευρά.
Μεταξύ Σεπτεμβρίου 1967 και Οκτωβρίου 2000, πέρασε 33 χρόνια διεξάγοντας μία γενναία και αποφασιστική μάχη μιας μειοψηφίας εναντίον της πλειοψηφίας, «προδοτών» εναντίον «πατριωτών», «αρνητών του Ισραήλ» εναντίον «των φίλων του Ισραήλ», Δαβίδ εναντίον Γολιάθ. Σήμερα, πρέπει με πόνο να αποδεχτούμε ότι ήταν μία μάχη που δεν κατάφερε πολλά.
Το στρατόπεδο της ειρήνης γεννήθηκε από μία μικρή διαφημιστική καταχώρηση-μία ανακοίνωση που υπέγραφε μία δεκάδα ανθρώπων, οι περισσότεροι άγνωστοι-που απευθυνόταν στην ευρύτερη κοινή γνώμη και τότε ξεκίνησε έναν παθητικό θάνατο, για τον οποίο κανένας δεν θρηνεί. Από τότε το πτώμα περιφέρεται σε δημόσιες πλατείες που είναι κενές από διαδηλωτές, σε δρόμους άδειους από συγκρούσεις και σε μία δημόσια αντιπαράθεση κενή από ιδέες.
Μερικές φορές, βγαίνει μία απελπισμένη ομάδα αποφασισμένων αλλά περιθωριακών ακτιβιστών, κοντά στο τείχος του διαχωρισμού στην Νααλίν ή στις διαφημιστικές καταχωρήσεις της οργάνωσης «Γκους Σαλόμ(Μέτωπο Ειρήνης)» στις εκδόσεις της Παρασκευής.
Μερικές φορές, ντύνεται με τα ρούχα μαζικών διαδηλώσεων, κυρίως στις απατηλές διαδηλώσεις μνήμης για την δολοφονία του Γιτσχάκ Ράμπιν, στην οποία μετέχουν και αστέρια της ποπ όπως ο Αβίβ Γκέφεν και η Νινέτ και εκδηλώνεται στις δημοσκοπήσεις στις οποίες η πλειοψηφία διατείνεται ότι υιοθετεί τις απόψεις του.
Αλλά μεσοπρόθεσμα η ετυμηγορία της ιστορίας είναι ξεκάθαρη και αιχμηρή σαν ξυράφι: Η κατοχή, οι οικισμοί, η αστυνομική βία και οι βιαιότητες είναι αυτοί που τελικά επικρατούν πάνω από όλα. Ποτέ άλλοτε τόσοι πολλοί δεν έλεγαν ότι πρέπει να βάλλουμε τέλος σε πράγματα και ποτέ άλλοτε τόσοι λίγοι δεν έκαναν κάτι για αυτό.
Το εγχείρημα της ισραηλινής κατοχής ποτέ δεν ευημερούσε τόσο, καταπίνοντας ολόκληρη την ισραηλινή κοινωνία με τον τεράστιο στρατό των εποίκων, μυστικούς πράκτορες, στρατιώτες, διώκτες, δημοσιογράφους, πολιτικούς, δικαστές, γιατρούς, μηχανικούς, οικοδόμους, αρχιτέκτονες, βιομήχανους, καλλιτέχνες, αρχαιολόγους και τον μέσο απαθή πολίτη.
Όλοι μα όλοι εμπλέκονται. Μιλούν για ειρήνη, αλλά κάνουν πόλεμο. Αντιτίθεται στους οικισμούς, αλλά παίρνουν μέρος στην κατασκευή τους. Λένε «δύο κράτη», αλλά ψηφίζουν Λικούντ. Κλείνουν τα μάτια, κρύβουν το πρόσωπο και σκεπάζονται με την πιο επικίνδυνη κουβέρτα: την κουβέρτα της απάθειας.
Ξεφυλλίζω τις κιτρινισμένες σε σελίδες της «Χάαρετς» του Σεπτεμβρίου του 1967. Η ανακοίνωση που αφορά τη δημιουργία του στρατοπέδου της ειρήνης είναι κρυμμένη ανάμεσα σε διαφήμιση για ένα αυτοκίνητο που κοστίζει 10.849 λίρες και μία εγγυημένη «αυθεντική αλυσίδα κλειδιών» για όποιον αγοράσει ένα πακέτο ξυραφάκια, πλάι σε μία αναγγελία θανάτου μιας νευροψυχιατρικής εταιρίας που θρηνεί κάποιο από τα μέλη της.
Μία δεκάδα μελών της κίνησης Ματσπέν(σ.σ. κίνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς), που θεωρούνταν απόβλητοι, αποσυνάγωγοι και διώκονταν, είχαν δημοσιεύσει τη διαφήμιση τρεις μήνες μετά το τέλος του Πολέμου των έξι Ημερών. Στην κορυφή του εθνικιστικού οργίου και των θρησκευτικών εορτασμών που κυριαρχούσαν τότε, έβγαινε η πρώτη έκκληση: « Αφήσετε τα Κατεχόμενα Εδάφη Αμέσως!».
Όλα όσα η διαφήμιση προέβλεπε για την μεσσιανικών διαστάσεων κατοχή, την τρομοκρατία και την καταπίεση που θα έφερνε μαζί της και το γεγονός ότι θα γινόμασταν «ένα έθνος δολοφόνων και δολοφονημένων», είναι κοινή αλήθεια που τη δέχονται οι μάζες, το κατεστημένο, η θερμή και θολή συναίνεση. Ακόμη και ο Εχούντ Όλμερτ και ο Αριέλ Σαρον θα συμφωνούσαν. Αλλά με έκπληξη και καταστροφικά, εδώ είμαστε σήμερα, όπως λέει και το δημοφιλές ποίημα του Νάχμαν Μπιάλικ(σ.σ. εθνικός ποιητής του Ισραήλ): Ο ήλιος λάμπει, η ακακία φύεται και ο δολοφόνος συνεχίζει να σφάζει.
Όταν τέλειωσε το Καμπ Ντέϊβιντ, μας είπαν «δεν υπάρχει εταίρος», ο Εχούντ Μπαράκ είπε ένα ακόμη μεγαλύτερο ψέμα: ότι έχουμε στρατόπεδο της ειρήνης. Πόσο ευχάριστο είναι να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας ότι έχουμε ένα και πόσο καταθλιπτικό είναι να γνωρίζεις ότι δεν έχουμε.
Δεν υπάρχει αριστερά, απλά κενές λέξεις. Όταν η μόνη διαδήλωση στην πόλη είναι για τα δίδακτρα των φοιτητών, όταν η μόνη συζήτηση στην πόλη και το χωριό είναι η σειρά «Μπιγκ Μπράδερ» και οι μεγαλύτερες κραυγές ακούγονται για την «διαφθορά» και τον Εχούντ Όλμερτ αντί για τον φυλακισμένο Παλαιστίνιο που αιμορραγεί και είναι κτυπημένος, που δεν έχει ούτε μία ημέρα ομαλής ζωής, τότε ξέρουμε σίγουρα πως δεν υπάρχει στρατόπεδο της ειρήνης στο Ισραήλ του 2008.
Μήπως δεν υπήρχε ποτέ; Ίσως ένα στρατόπεδο που έχει ηττηθεί με τέτοια ευκολία να χρειάζεται απλά να πει ότι δεν υπάρχει εταίρος απλά για να εξαφανιστεί. Από τη στιγμή που το στρατόπεδο αυτό ζει την τρομοκρατία-δηλαδή τον αγώνα όλων αυτών που επιζητούν την απελευθέρωση- έχει κλειστεί στο σπίτι, ετοιμάζει το νέο πακέτο περιοδείας και παρακολουθεί το σόου της πραγματικότητας, με φόβο, σιωπή, προδοσία και αρρωστημένη απάθεια, ενώ σε μισή ώρα απόσταση, η βάρβαρη κατοχή ζει και βασιλεύει. Είναι ακόμη πιο βάρβαρη σήμερα από ότι ήταν τότε, όταν μία δεκάδα μελών της οργάνωσης «Ματσπέν» δημοσίευσαν αυτή τη δημόσια έκκληση, φωνή βοώντος εν τη ερήμω στην ισραηλινή αριστερά και στην ισραηλινή κοινωνία ευρύτερα.
Ο όρος «αριστερά» και η έκφραση «στρατόπεδο» της ειρήνης πρέπει να βγει από το λεξιλόγιο της εβραϊκής γλώσσας. Δεν έχουμε πια δικαίωμα να τον χρησιμοποιούμε. Για οποιοδήποτε λόγο.
*Δημοσιεύτηκε στην ισραηλινή εφημερίδα «Χάαρετς» στις 21/11/2008
http://www.haaretz.com/hasen/spages/1039470.html