Παρασκευή 25 Ιουλίου 2008

Ισραηλινός Άραβας* διδάσκει στους Παλαιστινίους το Ολοκαύτωμα

Του Γιοάβ Στερν

Ένα ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ισραηλινή εφημερίδα «Χαάρετς» στις 26/06/2008** και θίγει ένα θέμα ταμπού. Το πώς βλέπει ο αραβικός κόσμος και ειδικότερα οι Παλαιστίνιοι το Ολοκαύτωμα, το οποίο αποτέλεσε την βασική κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ και την παλαιστινιακή Νάκμπα. Δημοσιεύουμε τα κυριότερα σημεία του άρθρου

Ο Μαχάμιντ, του οποίου η οικογένεια κατάγεται από ένα κατεστραμμένο χωριό κοντά σε αυτό που είναι σήμερα το Μεγκίντο, είναι ο ιδρυτής και διευθυντής του ιδιωτικού μουσείου για το Ολοκαύτωμα στην Ναζαρέτ***.

Βρισκόμαστε καθοδόν για το προσφυγικό στρατόπεδο Μπαλάτα, όπου πρόκειται να δώσει μία διάλεξη. Η ένταση στο σημείο ελέγχου ανεβαίνει.

Γενικά, οι Παλαιστίνιοι και οι Άραβες δεν συζητούν για το Ολοκαύτωμα. Η απόσταση μεταξύ της αλληλεγγύης με τον εβραϊκό λαό και της αλληλεγγύης προς το εβραϊκό κράτος είναι μικρή και συνήθως δεν συζητιέται ειδικά σε ένα στρατόπεδο προσφύγων.

Ο Μαχαμίντ έχει μία μοναδική θεώρηση πάνω σε αυτό το ζήτημα. Υποστηρίζει ότι ο παλαιστινιακός λαός πλήρωσε το τίμημα για το Ολοκαύτωμα με την Νάκμπα-την «καταστροφή» όπως αποκαλούν οι άραβες την ημέρα της ανεξαρτησίας του Ισραήλ. Ο Μαχαμίντ λέει ότι οι Παλαιστίνιοι πληρώνουν ακόμη το τίμημα για το Ολοκαύτωμα και θα συνεχίσουν να πληρώνουν, αν δεν μάθουν τι συνέβη στους Εβραίους.

Έχει δώσει διαλέξεις στην Ναμπλούς στο παρελθόν, αλλά είναι η πρώτη φορά που θα μιλήσει στην Μπαλάτα. Ο Μαχαμίντ αρχίζει την διάλεξή του με τον ισχυρισμό ότι το σιωνιστικό κίνημα απέτυχε παταγωδώς. «Οι περισσότεροι Εβραίοι δεν ήλθαν στην Παλαιστίνη. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν οκτώ εκατομμύρια Εβραίοι στον κόσμο που δεν βρίσκονται εδώ. Που είναι;»

Το πλήθος ακούει προσεκτικά. Ένας από τους καλεσμένους σερβίρει χυμούς και μπισκότα. Όταν στέκεται, φαίνεται το όπλο του στην ζώνη. Ο Μαχαμίντ σηκώνει τα χέρια του και προειδοποιεί ότι οι Παλαιστίνιοι δεν πρέπει να γίνουν σαν τον πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ. Αυτός, λέει, παίζει το παιχνίδι των σιωνιστών. Οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να θυμούνται τα ασθενή σημεία των Εβραίων. «Γνώρισε τον εχθρό σου» λέει.

Δεν λέει ακριβώς τι συνέβη στους Εβραίους στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, το υπαινίσσεται. Δείχνει φωτογραφίες Εβραίων κρατουμένων που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και λέει ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να χρησιμοποιούν «κατανόηση για το τι οι άλλοι πιστεύουν, όχι να το απορρίπτουν».

«Οι Ισραηλινοί πιστεύουν σε αυτό, οι Γερμανοί και οι Γάλλοι επίσης. Πρέπει και εμείς να το υιοθετήσουμε», λέει. Μιλώντας προς το κοινό, συνεχίζει: «Εσείς, που ζείτε στην Μπαλάτα, μπορείτε να πείτε σε κάποιον ότι είναι ψέμα»;

Ο Μαχαμίντ επιμένει ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να εγκαταλείψουν τον ένοπλο αγώνα κατά του Ισραήλ, λέγοντας ότι έχασαν έξι εκατομμύρια από τον λαό τους, οι θάνατοι 25 από μία τρομοκρατική επίθεση δεν θα τους αποθαρρύνει.

Κάποιος άλλος που παρακολούθησε την συζήτηση, ντόπιος, θυμώνει. Δεν υπάρχει λογική στο να μετατραπεί η κατοχή σε κατοχή πέντε αστέρων, λέει. Τάσσεται επίσης κατά των ισχυρισμών του Μαχαμίντ ότι το σιωνιστικό κίνημα απέτυχε. «Αν ένας Εβραίος έρχεται, και πήραν την ορχιδέα του πατέρα μου στην Γιάφα, δεν απέτυχε. Δεν έχετε διαβάσει τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών. Κάθονται σε μία σκηνή αλλά θέλουν να ελέγξουν ολόκληρο τον κόσμο».

Καθώς φεύγουμε από το στρατόπεδο προσφύγων και επιστρέφουμε πίσω στο μπλόκο της Χαγουάρα η ένταση πέφτει. Οι δημοσιογράφοι συζητούν στα εβραϊκά με τους προσκεκλημένους. Στο σημείο ελέγχου, ο Μαχαμίντ βγάζει την αστυνομική του ταυτότητα να τη δείξει στην στρατιωτίνα. Μαζί με την ταυτότητα, κουβαλά πάντοτε μία φωτογραφία ενός Εβραιόπαιδου από το Ολοκαύτωμα-γιατί να μην κάνουμε τους στρατιώτες να ντραπούν λίγο; Όταν η Ισραηλινή στρατιωτίνα εκφράζει έκπληξη, βγάζει και άλλες φωτογραφίες Εβραίων από το Ολοκαύτωμα και της λέει ότι μόλις έδωσε μία διάλεξη για το θέμα αυτό στην Μπαλάτα.

*Παλαιστίνιος που έχει ισραηλινή υπηκόοτητα

**http://www.haaretz.com/hasen/spages/996592.html


***http://alkaritha.org/modules/news/

Τετάρτη 23 Ιουλίου 2008

Χειρότερα και από απαρτχάϊντ

Του Γκιντεόν Λέβι*


Ο γνωστός ειρηνιστής αρθρογράφος της ισραηλινής εφημερίδας «Χαάρετς», περιγράφει την εμπειρία του από την επίσκεψη μαζί με αποστολή επισήμων από τη Νότιο Αφρική στην οποία μετείχαν και Εβραίοι, στην κατεχόμενη Δυτική όχθη. Ο τίτλος του άρθρου «Χειρότερα και απαρτχάιντ» τα λέει όλα.



Αυτή την εβδομάδα, 21 ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα από την Νότιο Αφρική επισκέφθηκαν το Ισραήλ. Μεταξύ αυτών ήταν μέλη του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου του Νέλσον Μαντέλα, ένας τουλάχιστον από αυτούς είχε πάρει μέρος στον ένοπλο αγώνα και δύο άλλοι είχαν φυλακιστεί. Υπήρχαν δύο δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου της Νοτίου Αφρικής, ένας πρώην υφυπουργός, δύο βουλευτές, δικηγόροι, συγγραφείς και δημοσιογράφοι. Μαύροι και Λευκοί, οι μισοί Εβραίοι που σήμερα βρίσκονται σε κόντρα με τις απόψεις της συντηρητικής εβραϊκής κοινότητας της χώρας τους. Μερικοί είχαν ξαναέλθει, για άλλους ήταν η πρώτη επίσκεψη.
Για πέντε ημέρες έκαναν μία έξω από τις συνηθισμένες επισκέψεις στο Ισραήλ, χωρίς την Σντερότ, τον στρατό και το υπουργείο Εξωτερικών(αλλά επισκέφθηκαν το Γιαντ Βασέμ, το Μνημείο του Ολοκαυτώματος και συναντήθηκαν με τν πρόεδρο του Ανώτατου Δικαστηρίου Ντορίτ Μπέϊνις). Πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος στα κατεχόμενα εδάφη, όπου σπάνια υπάρχουν επίσημοι προσκεκλημένοι-περιοχές που σνομπάρουν και οι περισσότεροι Ισραηλινοί.
Την Δευτέρα, επισκέφθηκαν την Ναπμλούς, την μεγαλύτερη πόλη φυλακή της Δυτικής όχθης. Από την Χαγουάρα στην Κάσμπα, από την Κάσμπα στην Μπαλάτα, από τον τάφο του Ιωσήφ στο μοναστήρι του Γιακόβ. Ταξίδεψαν από την Ιερουσαλήμ στην Ναπμλούς μέσω της εθνικής οδού 60, βλέποντας τα φυλακισμένα χωριά που δεν έχουν πρόσβαση στον κύριο δρόμο και είδαν τους δρόμους για τους «ντόπιους» που περνούν κάτω από την βασική αρτηρία. Κοίταζαν χωρίς να πουν τίποτα. Δεν υπήρχαν χωριστοί δρόμοι την εποχή του απαρτχάιντ. Πέρασαν άφωνοι από το σημείο έλεγχου στην Χαγουάρα: δεν είχαν ποτέ τέτοιου είδους εμπόδια.
Ο Τζόντι Κόλαπεν, που ήταν επικεφαλής των Δικηγόρων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα την εποχή του απαρτχάιντ, κοιτάζει σιωπηλός. Βλέπει την «ουρά» στην οποία πλήθη ανθρώπων στοιβάζονται στο δρόμο για την δουλειά τους, την επίσκεψη στην οικογένεια ή καθ’ οδόν για το νοσοκομείο. Η Ισραηλινή ειρηνίστρια Νέτα Γκολάν, που έζησε για χρόνια στην πολιορκημένη πόλη, εξηγεί ότι μόνο το 1% των κατοίκων επιτρέπεται να φύγουν από την πόλη με αυτοκίνητο και για αυτούς υπάρχει υπόνοια ότι είναι συνεργάτες του Ισραήλ.
Η Νοζίζγουε Μαντλάλα, πρώην υφυπουργός άμυνας και υγείας και τώρα μέλος του κοινοβουλίου, μία αγαπητή μορφή στη χώρα της, πρόσεχε έναν άρρωστο που περνά με φορείο και σοκάρεται. «Το να στερείς από ανθρώπους την ανθρώπινη ιατρική φροντίδα; Ξέρετε άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας αυτού», μιλά με σιγανή φωνή.
Οι ξεναγοί, Παλαιστίνιοι ακτιβιστές, εξηγούν ότι η Ναπμλούς είναι αποκλεισμένη από έξι σημεία ελέγχου. Μέχρι το 2005, ένα από αυτά ήταν ανοικτό. «Τα σημεία ελέγχου υποτίθεται ότι είναι για λόγους ασφαλείας, αλλά οποιοσδήποτε θέλει να περάσει για να κάνει επίθεση μπορεί να πληρώσει 10 σέκελ για ένα ταξί και να περάσει από παρακαμπτήριους δρόμους ή να περπατήσει από τους λόφους.
Ο πραγματικός λόγος είναι να γίνει η ζωή δύσκολη για τους κατοίκους. Οι άμαχοι υποφέρουν, λέει ο Σαίντ Αμπού Χίζλα, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αλ-Νατζάζ της πόλης.
Στο λεωφορείο γνωρίστηκα με τον Άντριου Φέϊνσταϊν, γιό επιζησάντων του Ολοκαυτώματος που παντρεύτηκε με μουσουλμάνα από το Μπαγκλαντές και ήταν επί έξι χρόνια βουλευτής του Αφρικανικού Κογκρέσου. Και τον Νάταν Γκέφεν, που έχει άντρα σύντροφο Μουσουλμάνο και ο οποίος ήταν μέλος του ακροδεξιού κινήματος Μπετάρ στα νιάτα του. Ο Γκέφεν είναι μέλος της επιτροπής κατά του AIDS στη χώρα του.
«Κοιτάξτε αριστερά και δεξιά" λέει ο ξεναγός από την ντουντούκα, «στην κορυφή κάθε λόφου, στην Γκενζίμ και την Εμπάλ, ένα ισραηλινό φυλάκιο μας παρακολουθεί». Να εδώ είναι οι τρύπες από σφαίρες στον τοίχο ενός σχολείου, υπάρχει ο Τάφος του Ιωσήφ, τον οποίο φυλάνε Παλαιστίνιοι αστυνομικοί. Εδώ υπήρχε σημείο ελέγχου και εδώ είναι που μία περαστική γυναίκα πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε πριν δύο χρόνια.
Το κυβερνητικό κτίριο που υπήρχε εδώ πέρα βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε από τα F-16. Χίλιοι κάτοικοι της Ναμπλούς δολοφονήθηκαν στην δεύτερη ιντιφάντα, 90 από αυτούς στην διάρκεια της Επιχείρησης Ασπίδα Προστασίας, περισσότεροι από όσοι στην Τζενίν. Δύο εβδομάδες πριν, την ημέρα της εκεχειρίας στην Γάζα, το Ισραήλ πραγματοποίησε τις δύο τελευταίες δολοφονίες. Το προηγούμενο βράδυ μπήκαν ξανά στρατιώτες και συνέλαβαν ανθρώπους.
Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που τουρίστες ήλθαν για επίσκεψη. Υπάρχει κάτι καινούργιο: οι αναρίθμητες διαδηλώσεις μνήμης που γράφονται στους τείχους στη μνήμη αυτών που έπεσαν έχουν αντικατασταθεί από μαρμάρινα μνημεία και μεταλλικές πλακέτες σε κάθε γωνία της Κάσμπα.
«Μην πετάτε χαρτί στην τουαλέτα, γιατί έχουμε έλλειψη νερού», λένε στους φιλοξενούμενους στα γραφεία της Λαϊκής Επιτροπής της Κάσμπα, που βρίσκεται σε ένα εντυπωσιακό παλιό πέτρινο κτίριο. Ο πρώην υφυπουργός παίρνει μία καρέκλα και κάθεται στην κεφαλή του τραπεζιού. Πίσω του υπάρχουν πορτρέτα του Αραφάτ, του Αμπού Τζιχάντ και του Μαργουάν Μπαργούτι, του φυλακισμένου αρχηγού των Τανζίμ.
Οι εκπρόσωποι των κατοίκων στην Κάσμπα περιγράφουν τις δοκιμασίες που αντιμετωπίζουν. Το 90% των παιδιών στην αρχαία γειτονιά υποφέρουν από αναιμία και υποσιτισμό, η οικονομική κατάσταση είναι απελπιστική, οι νυχτερινές επιδρομές συνεχίζονται και ορισμένοι από τους κατοίκους δεν επιτρέπεται να φύγουν από την πόλη καθόλου. Πάμε έξω για μία βόλτα στα χνάρια των καταστροφών που έχει προκαλέσει ο ισραηλινός στρατός εδώ και χρόνια.
Ο Εντγουιν Κάμερον, δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο, λέει στους οικοδεσπότες: « Ήλθαμε εδώ πέρα με έλλειψη γνώσεων και διψάμε να μάθουμε. Έχουμε σοκαριστεί από όσα έχουμε μέχρι στιγμής δει. Είναι ολοφάνερο ότι η κατάσταση είναι απαράδεκτη.» Μία αφίσα έξω στον τοίχο έχει μία φωτογραφία ενός άνδρα που πέρασε 34 χρόνια σε ισραηλινές φυλακές. Ο Μαντέλα είχε καταδικαστεί επτά χρόνια λιγότερο. Ένας από τους Εβραίους της αποστολής είναι έτοιμος να πει, όχι για επιβράβευση, ότι η σύγκριση με το απαρτχάιντ είναι πολύ σχετική και ότι οι Ισραηλινοί αποδεικνύονται περισσότερο αποτελεσματικοί στην εφαρμογή διαχωριστικού ρατσιστικού καθεστώτος απ' ότι ήταν η Νότιος Αφρική. Αν το έλεγε αυτό δημόσια, θα δεχόταν επιθέσεις από τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας, λέει.
Κάτω από ένα μεγάλο δέντρο στο κέντρο της Κάσμπα ένας από τους Παλαιστινίους ακτιβιστές εξηγεί: « Οι Ισραηλινοί στρατιώτες είναι δειλοί. Για αυτό δημιούργησαν δρόμους για να περνάνε οι μπουλντόζες. Με αυτό τον τρόπο σκότωσαν τρεις γενιές μιας οικογένειας, την Σχούμπι, με μπουλντόζες». Να εδώ είναι το πέτρινο μνημείο για την οικογένεια-ο παππούς, δύο θείοι, η μητέρα και δύο παιδιά. Οι λέξεις «Ποτέ δεν θα ξεχάσουμε» είναι χαραγμένες στην πέτρα.
Όχι λιγότερο άσχημο από το φημισμένο νεκροταφείο του Παρισιού, το κεντρικό κοιμητήριο στην Ναμπλούς βρίσκεται στην σκιά μιας δενδροστοιχίας. Ανάμεσα στα εκατοντάδες μνήματα, αυτά της ιντιφάντα ξεχωρίζουν. Εδώ κάτω είναι ένας νέος τάφος ενός αγοριού που σκοτώθηκε λίγες εβδομάδες πριν στο σημείο ελέγχου στην Χαγουάρα. Οι Νοτιοαφρικανοί περνούν ήσυχα ανάμεσα από τα μνήματα, σταματώντας στον τάφο της μητέρας του ξεναγού μας, του Αμπού Χίζλα. Πυροβολήθηκε 15 φορές. «Σου υποσχόμαστε ότι δεν θα παραδωθούμε», έγραψαν τα παιδιά της στο μνήμα της γυναίκας που ήταν γνωστή ως «η μητέρα των φτωχών».
Το γεύμα είναι σε ένα ξενοδοχείο της πόλης και η Μαντλάλα-Ρούτλετζ λέει: « Είναι πολύ δύσκολο για μένα να περιγράψω αυτά που αισθάνομαι. Αυτά που βλέπω εδώ κάτω είναι χειρότερα από αυτά που εμείς περάσαμε. Αλλά χαίρομαι να βλέπω ότι υπάρχουν γενναίοι άνθρωποι. Θέλουμε να στηρίξουμε τον αγώνα σας, με όλα τα δυνατά μέσα. Υπάρχουν και μερικοί Εβραίοι στην αποστολή μας και είμαστε πολύ περήφανοι ότι αυτοί ήταν που μας έφεραν εδώ πέρα. Δείχνουν τη δέσμευση τους στην υποστήριξη σας. Στη χώρα μας μπορέσαμε να ενώσουμε όλες τις δυνάμεις κάτω από έναν αγώνα και υπήρχαν γενναίοι λευκοί, συμπεριλαμβανομένων Εβραίων, που μετείχαν στον αγώνα. Ελπίζω να δούμε περισσότερους Ισραηλινούς Εβραίους να μετέχουν στον αγώνα».
Ήταν υφυπουργός άμυνας από το 1999 έως το 2004. Το 1987 έκανε φυλακή. Αργότερα, την ρώτησα με ποιους τρόπους η κατάσταση εδώ είναι χειρότερη από το απαρτχάιντ. «Ο απόλυτος έλεγχος της ζωής των ανθρώπων, η έλλειψη ελευθερίας κινήσεων, η παρουσία του στρατού παντού, ο ολοκληρωτικός διαχωρισμός και η εκτεταμένη καταστροφή που είδαμε».
Η Μαντλάλα-Ρούτλετζ πιστεύει ότι ο αγώνας κατά της κατοχής δεν πετυχαίνει γιατί οι ΗΠΑ στηρίζουν το Ισραήλ-όχι όπως στο απαρτχάιντ που οι διεθνείς κυρώσεις βοήθησαν στον να καταστραφεί. Εδώ, η ρατσιστική ιδεολογία ενισχύεται από την θρησκεία, κάτι που δεν υπήρχε στη Νότιο Αφρική. «Οι αναφορές στην «γη της επαγγελίας» και τον «εκλεκτό λαό» δίνει μία θρησκευτική διάσταση στον ρατσισμό που εμείς δεν είχαμε».
Εξίσου σκληρά είναι τα λόγια του διευθυντή της Σάντει Τάϊμς της Νοτίου Αφρικής, Μόντιλ Μακχάνια, 38 ετών. « όταν παρακολουθείς από μακριά τα πράγματα ξέρεις ότι είναι άσχημα, αλλά δεν ξέρεις πόσο ‘άσχημα. Τίποτα δεν σε προετοιμάζει για το κακό που θα δεις εδώ πέρα. Υπό μία έννοια είναι χειρότερα, χειρότερα, χειρότερα από όσα γνωρίζαμε. Το επίπεδο του απαρτχάιντ, ο ρατσισμός και η βία είναι χειρότερα από την χειρότερη περίοδο του απαρτχάιντ.
«Το καθεστώς του απαρτχάιντ έβλεπε τους μαύρους ως κατώτερους. Δεν πιστεύω ότι οι Ισραηλινοί βλέπουν τους Παλαιστινίους καν σαν ανθρώπινα όντα. Πως είναι δυνατόν ένα ανθρώπινο μυαλό να συλλάβει όλο αυτόν τον μηχανισμό του πλήρους διαχωρισμού, τους ξεχωριστούς δρόμους, τα μπλόκα; Αυτά που είδαμε ήταν τρομακτικά, τρομακτικά, τρομακτικά και δεν υπάρχει σύγκριση. Εδώ είναι πιο τρομακτικά. Ξέραμε ότι όλα κάποια μέρα θα τελειώσουν. Εδώ δεν υπάρχει φως. Το τέλος του τούνελ είναι πιο μαύρο και από το μαύρο.
« Την εποχή του απαρτχάιντ, λευκοί και μαύροι, συναντιόνταν σε κάποια μέρη. Οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι δεν συναντώνται πια καθόλου. Ο διαχωρισμός είναι πλήρης. Μου φαίνεται ότι οι Ισραηλινοί θα ήθελαν οι Παλαιστίνιοι να εξαφανιστούν. Δεν υπήρχε ποτέ κάτι ανάλογο στην περίπτωσή μας. Οι λευκοί δεν ήθελαν οι μαύροι να εξαφανιστούν. Είδα τους εποίκους στο Σιλγουάν(ανατ. Ιερουσαλήμ)-ο λαός που θέλει να εκδιώξει έναν άλλο λαό από τον τόπο του».
Ύστερα περπατήσαμε σιωπηλοί ανάμεσα από τις κοιλάδες στην Μπαλάτα, το μεγαλύτερο στρατόπεδο προσφύγων στην Δυτική όχθη, ένα μέρος που σχεδιάστηκε 60 χρόνια πριν ως προσωρινό καταφύγιο για 5000 πρόσφυγες και τώρα κατοικείται από 26.000. Στα στενά σοκάκια που έχουν πλάτος όσο ένας λεπτός άνθρωπος, επικρατούσε απόλυτη σιωπή. Ο καθένας είχε μείνει με τις σκέψεις του και μόνο η φωνή του μουεζίνη έσπαγε την σιωπή.

*Δημοσιεύτηκε στην «Χαάρετς» στις 12/07/2008
http://www.haaretz.com/hasen/spages/1000976.html

Τρίτη 22 Ιουλίου 2008

Το βίντεο της ντροπής

Στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση της ισραηλινής οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων "Μπετσαλέμ" παίζει το βίντεο της ντροπής, όπου ισραηλινός αξιωματικός πυροβολεί εν ψυχρώ συλληφθέντα Παλαιστίνιο, καθώς και τη σχετική αναφορά της εν λόγω οργάνωσης στα αγγλικά.
Σε άρθρο του χθες στην συντηρητική ισραηλινή εφημερίδα "Μααρίβ", ο γενικός γραμματέας της ισραηλινής οργάνωσης "Ειρήνη Τώρα"(η παλαιότερη οργάνωση ειρήνης που ιδεολογικά ανήκει στην λεγόμενη "σιωνιστική αριστερά" και τάσσεται κατά της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών) Γιαρίβ Οπενχάϊμερ, επισημαίνει μεταξύ άλλων:
"Ως έφεδρος στρατιώτης που κάθε χρόνο κάνω τη θητεία μου(σ.σ. όλοι οι Ισραηλινοί έως 50 ετών καλούνται κάθε χρόνο να υπηρετήσουν στο στρατό ως έφεδροι, παρόλο που έχουν εκπληρώσει την στρατιωτική τους θητεία) στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, μπορώ να πω ότι παρόμοια περιστατικά δεν είναι η εξαίρεση και παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, το παλιό σύνθημα "η κατοχή διαφθείρει" είναι αληθινό παρά ποτέ. Η ίδια η κατάσταση όπου η στολή και το όπλο δίνουν αίσθηση ανωτερότητας, καλλιεργούν το κλίμα "υπερβολικής βίας" απέναντι σε πολίτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά.
Το τίμημα της κατοχής και της στρατιωτικής καταπίεσης κατά αμάχου πληθυσμού το πληρώνει ολόκληρη η ισραηλινή κοινωνία, που μετατρέπεται σε βίαιη και επικίνδυνη. Το κράτος του Ισραήλ το οποίο στέλνει τους στρατιώτες του σε αποστολές καταπίεσης αμάχου πληθυσμού, παίρνει πίσω στρατιώτες περισσότερο βίαιους και λιγότερο συναισθηματικούς. Η βία που επιβάλλεται κατά των αμάχων Παλαιστινίων, θα γινει την επομένη επίθεση κατά κάποιου οδηγού, κατά ενός κλαμπ ακόμη και κατά κάποιας οικογένειας".

Το βίντεο παίζει στο

http://www.btselem.org/english/Firearms/20080721_Nilin_Shooting.asp


Τετάρτη 9 Ιουλίου 2008

Μαγειρεύοντας με τον εχθρό μου*


Μία τηλεοπτική σειρά δίνει συνταγές διεξόδου από την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση

ΤΗΕ ΙΝDΕΡΕΝDΕΝΤ Του Donald Μacintyre
Επί της  οθόνης.   Η Όρνα Πιτούσι (αριστερά) και η Κλάρα Χούρι στη  σειρά της ισραηλινής τηλεόρασης   «Καλές προθέσεις», που αναφέρεται για  πρώτη φορά  στην αραβοϊσραηλινή   σύγκρουση
Επί της οθόνης. Η Όρνα Πιτούσι (αριστερά) και η Κλάρα Χούρι στη σειρά της ισραηλινής τηλεόρασης «Καλές προθέσεις», που αναφέρεται για πρώτη φορά στην αραβοϊσραηλινή σύγκρουση
Δύο γυναίκες, μία Ισραηλινή και μία Παλαιστίνια που παρουσιάζουν μια εκπομπή μαγειρικής στην ισραηλινή τηλεόραση, δίνουν μια συνταγή διεξόδου από την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση. Και την ελπίδα ότι η πραγματικότητα μπορεί κάποτε να αντιγράψει τη μυθοπλασία.
Κάποια στιγμή η μία από τις δύο γυναίκες που πρωταγωνιστούν στη σειρά της ισραηλινής τηλεόρασης «Καλές προθέσεις» αφήνει ένα μήνυμα στη φίλη της, η οποία ετοιμάζεται να συνοδεύσει τον γιο της στο στρατόπεδο για την πρώτη ημέρα της κατάταξής του. «Ήθελα μόνο να ευχηθώ καλή τύχη για τον γιο σου. Ελπίζω να είναι ασφαλής», της λέει. Η σκηνή θα μπορούσε να μην παρουσιάζει κανένα ενδιαφέρον. Εκτός αν η γυναίκα που αφήνει το μήνυμα στον τηλεφωνητή είναι η Αμάλ, Παλαιστίνια από τη Ραμάλα, της οποίας ο αδελφός έμεινε παράλυτος από τη μέση και κάτω από σφαίρα Ισραηλινού στρατιώτη. Αν δεν είχε υποχρεωθεί να περάσει από ισραηλινό μπλόκο για να πάει από το σπίτι της στη δουλειά της. Και αν δεν προσπαθούσε να προστατεύσει την κόρη της από τους κινδύνους μιας καθημερινότητας υπό ισραηλινή κατοχή.
Οι δύο γυναίκες υποδύονται τις σεφ που παρουσιάζουν μαζί ένα πρόγραμμα μαγειρικής, παρ΄ ότι συγγενείς και φίλοι έχουν αντίθετη άποψη. Ο σύζυγος της Ταμί, που όταν υπηρετούσε στον στρατό πυροβόλησε έναν άοπλο Παλαιστίνιο, είναι οργισμένος επειδή η γυναίκα του μαγειρεύει δημοσίως με τον εχθρό. Έπειτα η συνέταιρός του στο εστιατόριο εγκατέλειψε την επιχείρησή τους, καθώς ο άντρας της σκοτώθηκε κατά τη στρατιωτική του θητεία. Στη Δυτική Όχθη, η Αμάλ αντιμετωπίζει τις κατηγορίες των αδελφών της ότι συνεργάζεται με τον εχθρό, ενώ η 12χρονη κόρη της δέχθηκε επίθεση από τους συμμαθητές της. «Είπαν ότι η μαμά είναι συνεργάτις των Ισραηλινών και πρέπει να τη σκοτώσουν», διαμαρτύρεται σε κάποια σκηνή στον παππού της.
Η πραγματικότητα
Με υπότιτλους στα εβραϊκά και τα αραβικά, οι «Καλές προθέσεις» είναι για τον Ισραηλινό σκηνοθέτη και υποψήφιο για Όσκαρ, Ούρι Μπαραμπάς, μια επανάσταση για την τηλεόραση της χώρας του. Αντίθετα από την εκπομπή «Αραβική εργασία», μια φαρσοκωμωδία όπου η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση απουσιάζει, στις «Καλές προθέσεις» η πραγματικότητα είναι πανταχού παρούσα. Και το σενάριο του Ισραηλινού συγγραφέα Ρόνιτ Βέις Μπέρκοβιτς δεν έχει τίποτα κωμικό. Θα ήταν δύσκολο, αφού η μισή δράση εκτυλίσσεται στη Ραμάλα και πρωταγωνιστές της είναι μια οικογένεια Παλαιστινίων.

Και στο Αλ Τζαζίρα
ΤΗΝ ΑΜΑΛ υποδύεται η 31χρονη ανερχόμενη ηθοποιός Κλάρα Χούρι. Είναι Ισραηλινή αραβικής καταγωγής και για τον ρόλο της εμπνεύστηκε από μια νεαρή Παλαιστίνια, τη Σιρίν, της οποίας ο αδελφός έχασε τη ζωή του από ισραηλινά πυρά.
Δέχθηκε τον ρόλο χωρίς καν να διαβάσει το σενάριο, γιατί της άρεσε πολύ η ιδέα.
Παρ΄ ότι η σειρά άρχισε να μεταδίδεται την ίδια ώρα με τους αγώνες του Εuro, κατάφερε να κερδίσει γρήγορα το ισραηλινό κοινό. Θετική υποδοχή είχε και στη Ραμάλα. Και όπως φαίνεται θα αποκτήσει ακόμη περισσότερους Άραβες τηλεθεατές: το Αλ Τζαζίρα θέλει να εντάξει τις «Καλές προθέσεις» στο πρόγραμμά του.


*Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ 09/07/2008

Το πλήρες ρεπορτάζ της "ντιπέντεντ" στα αγγλικά στο



Κατέλαβαν μπουλντόζα


Διαδηλωτές καταλαμβάνουν μπουλντόζα. Σύμφωνα με ανταπόκριση του δικτύου ynetnews της εφημερίδας «Γεντιότ Αχρονότ», βλέπε

http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3566087,00.html,

γύρω στους 150 Παλαιστινίους και Ισραηλινούς ειρηνιστές κατέλαβαν μπουλντόζα και επιτέθηκαν κατά σημείου του τείχους στην πόλη Καλαντίγια στην κατεχόμενη δυτική όχθη κοντά στην Ιερουσαλήμ.

Παράλληλα συνεχίζονται οι διαδηλώσεις στην Νααλίν, κοντά στην Ραμάλα, με τους διαδηλωτές να πετούν πέτρες κατά εκσκαφέων και οχημάτων που βρίσκονται στην περιοχή για την ανέγερση ενός ακόμη κομματιού για την ανέγερση του τείχους. Συνελήφθησαν πέντε διαδηλωτές και τραυματίστηκε ένα φωτορεπόρτερ.

Τα πυρηνικά του Ισραήλ στο ιντερνέτ;

Στο φως της δημοσιότητας απειλούν να φέρουν Ισραηλινοί ειρηνιστές τα πυρηνικά μυστικά του Ισραήλ. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας «Γεντιότ Αχρονότ»(ynetnews-http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3566189,00.html) Ισραηλινοί ακτιβιστές ενδέχεται να δημοσιοποιήσουν στην ιστοσελίδα τους τα πυρηνικά μυστικά του Ισραήλ. Η σελίδα λέγεται Armaggedon(www.armagedon.org.il πρόσβαση στην οποία φαίνεται να έχει μπλοκαριστεί), είναι καταχωρημένη στο Ισραήλ και φιλοξενείται από Αυστραλό σέρβερ.

Στην εν λόγω ομάδα, που αγωνίζεται για μία Μέση Ανατολή ελεύθερη από ατομικά, χημικά και βιολογικά όπλα, μετέχουν Ισραηλινοί διανοούμενοι, δημοσιογράφοι και φιλόσοφοι. Μεταξύ των υποστηρικτών φέρεται να είναι και ο βουλευτής του κόμματος Χαντάς(Μέτωπο για τα Δημοκρατικά Δικαιώματα και την Ισότητα), που υποστηρίζεται από το ΚΚ Ισραήλ Ντοβ Κχενίν.

Παράλληλα προ ημερών(07/07) δημοσιεύτηκε πληρωμένη καταχώρηση στην εφημερίδα «Χαάρετς», με την οποία ζητείται να επιτραπεί στον Ισραηλινό ακτιβιστή Μορντεχάϊ Βαανούνου, να κινείται ελεύθερα.

Ο Βανούνου αποκάλυψε σε βρετανική εφημερίδα την δεκαετία του ’70 την ύπαρξη πυρηνικού εργοστασίου στην Ντιμόνα στο νότιο Ισραήλ. Συνελήφθη από πράκτορες της Μοσάντ και ήταν μέχρι προ τίνος φυλακισμένος. Παρά την απελευθέρωση του δεν του επιτρέπεται να κινείται ελεύθερα ή να φύγει από την χώρα, με την δικαιολογία ότι μπορεί να δώσει πληροφορίες για τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ.

Την εν λόγω διακήρυξη υπογράφουν κάτοχοι νόμπελ ειρήνης, μεταξύ των οποίων ο Ντέσμοντ Τούτου και ο κάτοχος νόμπελ λογοτεχνίας, γνωστός θεατρικός συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ.

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2008

Ζώντας για πάντα βομβαρδίζοντας

Του Γκιντεόν Λέβι*

Ποιο είναι λοιπόν το «μεγάλο σχέδιο»; Όπως δείχνουν τα πράγματα τώρα, αυτός είναι ο τρόπος που το Ισραήλ σχεδιάζει το μέλλον του: Κάθε φορά που μια χώρα της Μέσης Ανατολής θα προσπαθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, το Ισραήλ θα την βομβαρδίζει. Βόμβες και βομβαρδισμοί. Πέρα της προβληματικής υπόθεσης ότι μας επιτρέπεται να κάνουμε αυτά που σε άλλους απαγορεύονται και ότι είναι ασφαλές στα δικά μας χέρια είναι επικίνδυνο στα χέρια των άλλων, αυτού του είδους η συμπεριφορά θα μας οδηγήσει στην καταστροφή. Το προσπαθήσαμε δύο φορές, στο Ιράκ και την Συρία και δούλεψε. Είναι αμφίβολο αν ήταν αναγκαίο.
Τώρα φαίνεται ότι πάμε να προσπαθήσουμε για μία τρίτη φορά κατά του Ιράν. Ίσως να είναι όντως επιτυχία, αλλά τίποτα δεν κρατά για πάντα. Θα τελειώσει με καταστροφή. Από βομβαρδισμό σε βομβαρδισμό, δεν είναι ο τρόπος για το Ισραήλ να εδραιωθεί στη Μέση Ανατολή μακροπρόθεσμα. Αλλά κανείς δεν συζητά το μακροπρόθεσμα πέρα από το αύριο.
Θα μπορούσαμε και θα έπρεπε να συζητάμε τώρα τις πιθανότητες και ιδιαίτερα τους κινδύνους μιας επίθεσης στο Ιράν. Συνήθως κάνουμε μία τέτοια συζήτηση, αν όχι πλήρως , υπό αδύνατες συνθήκες. Είτε αναδρομικά, όταν είναι πλέον πολύ αργά, χωρίς πληροφόρηση ή αφότου δεχθούμε παραπληροφόρηση. Αυτοί που χειρίζονται τα μυστικά είναι επίσης αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις. Αλλά αυτοί που έχουν τα μυστικά στηρίζονται πάντα σε μία πολεμοχαρή κατεύθυνση. Ο πόλεμος είναι το μοναδικό δόγμα και τέχνη που γνωρίζουν. Είναι λοιπόν πολύ επικίνδυνο να εξαρτάσαι αποκλειστικά σε αυτούς.
Θα μπορούσαμε και θα έπρεπε να σκεπτόμαστε μία επίθεση στο Ιράν, αλλά όχι αποκλειστικά συμβουλευόμενοι τους ειδικούς για την ασφάλεια μας. Θα έπρεπε για παράδειγμα, να ακούσουμε την εντυπωσιακή και βαθειά γνώση του Χανς Μπλιξ, του πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, ο οποίος έχει λογικά πράματα να πει σε συνέντευξή του στην Γεντιότ Αχρονότ(σ.σ. ισραηλινή εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας), πράγματα που λείπουν από την πολεμοχαρή δημόσια συζήτηση μας. Ο Μπλιξ προειδοποίησε ότι αν το Ισραήλ δράσει κατά του Ιράν ολόκληρη η περιοχή θα τυλιχθείς τις φλόγες, ότι οι πυρηνικές δυνατότητες της Συρίας είναι πρωτόγονες, ότι η επίθεση κατά του αντιδραστήρα του Ιράκ δεν ήταν αναγκαία και πάνω από όλα, το ότι η κυβέρνηση του Ιράν μπορεί να πειστεί να εγκαταλείψει την βόμβα, όχι με τη βία.
Ο Σουηδός διπλωμάτης πιστεύει ότι αν η διεθνής κοινότητα δώσει εγγυήσεις στην ασφάλεια του Ιράν και το αποδεχτεί ως μέλος με καλή πίστη όπως έκανε με τη βόρειο Κορέα, ίσως να μην υπάρξει βόμβα. Κάτι τέτοιο ούτε καν προσπαθήθηκε. Η διεθνής κοινότητα συνεχίζει με απειλές και κυρώσεις που δεν αποθαρρύνουν το Ιράν και η ισραηλινή αεροπορία κάνει ήδη γυμνάσια, όπως πιστεύεται, για την επόμενη επικίνδυνη επιχείρηση. Η εκτίμηση είναι ότι η ευκαιρία χάνεται λόγω της επικείμενης πιθανότητας αλλαγής φρουράς στον Λευκό Οίκο: Αν άραγε ο Μπαράκ Ομπάμα εκλεγεί να συζητήσει με το Ιράν και να το αποτρέψει από το να αναπτύξει την βόμβα χωρίς βομβαρδισμό; Μπορεί όλα να γίνουν καλύτερα;
Αλλά οι συζητήσεις για επίθεση κατά του Ιράν δεν είναι το μοναδικό μας βασικό πρόβλημα. Υπέρ ή κατά των βομβαρδισμού, το Ισραήλ ποτέ δεν σκέπτεται με όρους πέρα του αύριο. Δρα σαν κάποιος που βάζει ένα πλαστικό κουβά σε ένα σπίτι με τρύπια στέγη αντί να τη φτιάξει. Έτσι βομβαρδίζουμε το Ιράν και ακόμη και αν είναι επιτυχής και δεν χρειαστεί να πληρώσουμε μεγάλο τίμημα για αυτό-ένα αμφιλεγόμενο σενάριο- τι θα συμβεί μετά; Τι θα συμβεί όταν η Αίγυπτος θελήσει και αυτή βόμβα;
Θα ξαναβομβαρδίσουμε; Και την Σαουδική Αραβία, Ιορδανία, Συρία και το Ιράκ; Ίσως και η Χεζμπολάχ να έχει κάποια «βρώμικη βόμβα» ή άλλη; Και θα «επιτρέψουμε» στην Τουρκία να γίνει πυρηνική; Θα βομβαρδίζουμε και θα βομβαρδίζουμε και θα ζούμε για πάντα με βομβαρδισμούς;
Το Ισραήλ μπορεί να κλείσει τις τρύπες στην στέγη μόνο αν πραγματικά προσπαθήσει να γίνει αποδεκτό στην περιοχή. Μία τέτοιου είδους αποδοχή θα είναι η μόνη εγγύηση για την ύπαρξή του και πέραν του επόμενου βομβαρδισμού. Μία πραγματική ευκαιρία δημιουργήθηκε με την αραβική πρωτοβουλία ειρήνευσης που το Ισραήλ αγνοεί με απαράδεκτη αλαζονεία. Η εθνική μας προσπάθεια συνεχίζεται με στόχο μόνο την επέκταση της εμβέλειας στόχων των F-15 και των λύσεων για αναζωπύρωση της μάχης. Τίποτα δεν γίνεται στην αντίθεση κατεύθυνση-να μείνουν τα αεροπλάνα στο έδαφος και να δράσουμε διπλωματικά.
Φανταστείτε ειρήνη με τους Παλαιστινίους, τους Συρίους και το μεγαλύτερο μέρος του αραβικού κόσμου. Θα τολμούσε ο Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ να απειλεί το Ισραήλ; Με ποια δικαιολογία; Φανταστείτε το Ισραήλ να ανακοινώνει ότι δεν θα επιτεθεί στο Ιράν έως ότου όλα τα μέσα εξαντληθούν, καλώντας ταυτόχρονα την Δύση να συζητήσει με το Ιράν για εγγυήσεις ασφαλείας. Μοιάζει εξωπραγματικό; Δεν θα συνεισφέραμε περισσότερα με τον τρόπο αυτό για να μειωθεί ο κίνδυνος; Στο κάτω-κάτω το Ιράν έχει δείξει ότι είναι μία λογική χώρα, όχι παράλογη. Αρνούμαστε να πληρώσουμε το τίμημα της ειρήνης, συνεχίζουμε να προτιμούμε το τίμημα του βομβαρδισμού. Αλλά αυτή τη φορά το τίμημα ίσως να είναι ιδιαίτερα βαρύ.
Η πυρομανία του Ισραήλ έχει φθάσει σε πολύ επικίνδυνο σημείο στην ιστορία του, υπό το φως της ιρανικής πυρομανίας, όταν μόλις ένας άλλος εναλλακτικός δρόμος είχε ανοίξει. Ο τρόμος των επιπτώσεων μιας επίθεσης στο Ιράν ίσως να διογκώνεται. Ίσως πετύχουμε ξανά. Αλλά τι θα γίνει αν όχι; Αλλά και πάλι, τι θα γίνει ακόμη και αν ναι;

*Δημοσιεύτηκε στην ισραηλινή εφημερίδα «Χαάρετς» στις 06/07/2008
http://www.haaretz.com/hasen/spages/999126.html

Τετάρτη 2 Ιουλίου 2008

Βαλς με τον Μπασίρ*

Με τα κινούμενα σχέδια βρήκα το κουράγιο να ξεπεράσω τη φρίκη

Εζησε ως στρατιώτης τη σφαγή της Σάμπρα και της Σατίλα. Και 25 χρόνια μετά με την ταινία του αναρωτιέται για την προσωπική και συλλογική ευθύνη του Ισραήλ

Της ΒΙΚΗΣ ΤΣΙΩΡΟΥ

Οπως έχει πει ο ίδιος, «αυτή η ταινία ήταν περισσότερο μια θεραπεία γι' αυτόν», μια θεραπεία για να επουλωθούν τα τραύματα που προκλήθηκαν στη νεανική του ηλικία.



Ο Αρί Φόλμαν υπηρετούσε στον ισραηλινό στρατό τον Σεπτέμβριο του 1982 κι έζησε από κοντά τις σφαγές στα παλαιστινιακά στρατόπεδα Σάμπρα και Σατίλα της Δυτικής Βηρυτού. Εκείνη την εποχή που, μετά τη δολοφονία του προέδρου και ηγέτη των δεξιών χριστιανών, Μπεχίρ Τζεμαγιέλ, οι μουσουλμάνοι αντίπαλοί του με την ανοχή -και όχι μόνο- των Ισραηλινών, στην κατοχή των οποίων βρίσκονταν τα δύο στρατόπεδα, έσφαξαν έναν μεγάλο αριθμό (κυμαίνεται από 700 έως 3.500 άτομα, ανάλογα με τις πηγές) Παλαιστίνιων μαχητών και μεταξύ αυτών γυναίκες και παιδιά. Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, με την ταινία του «Waltz with Bachir», ο Ισραηλινός σκηνοθέτης αναρωτιέται για τα θέματα της μνήμης και της λησμονιάς, για την προσωπική και συλλογική ευθύνη του Ισραήλ. Η ταινία του, γυρισμένη με τη μορφή κινούμενων σχεδίων, συμμετείχε στο τελευταίο Φεστιβάλ Κανών, και προβάλλεται από τα τέλη Ιουνίου στη Γαλλία και έχει ξαναφέρει στο προσκήνιο τα θλιβερά γεγονότα του 1982.

ΑΡΙ ΦΟΛΜΑΝ
Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1982 ο στρατιώτης Αρί Φόλμαν στάλθηκε στον Λίβανο. Τις κρίσιμες εκείνες δύο ημέρες είχε το πόστο του πάνω σε μια σκεπή, εκατό μέτρα πάνω από τα στρατόπεδα. Τον είχαν διατάξει να ρίχνει φωτοβολίδες πάνω από αυτά, ώστε οι εισβολείς να μπορούν να κάνουν καλύτερα τη «δουλειά» τους. Δεν ήξερε τίποτε, δεν ήθελε να δει τίποτε, δεν κατάλαβε τίποτε και από το σοκ έπαψε να θυμάται για πολύ καιρό. Η ιδέα για την ταινία «Βαλς με τον Μπαχίρ» γεννήθηκε από τη συνειδητοποίηση αυτής της έλλειψης μνήμης: εδώ και είκοσι πέντε χρόνια, σβήστηκαν από το μυαλό του όλα όσα είχαν συμβεί εκείνον τον Σεπτέμβρη στον Λίβανο. Για να σχηματίσει μια εικόνα, θα πρέπει επιτέλους να αγγίξει το θέμα: να αναφερθεί στη Σάιντα, τη Βηρυτό, τη Σάμπρα, τη Σατίλα, τις άδειες για το Τελ Αβίβ...

Χρειάστηκε επίσης να αναζητήσει τους συντρόφους του στον στρατό, νέοι και εκείνοι και καθόλου προετοιμασμένοι για όσα θα βίωναν στη Βηρυτό, το πιο βίαιο σημείο του πλανήτη εκείνη την εποχή.

Τι είναι όμως η μνήμη; Δεν είναι άραγε μια ευμετάβλητη από τον χρόνο και τη συγκίνηση εικόνα;

Τα κινούμενα σχέδια ήταν για τον Φόλμαν μια ιδεατή, ονειρική μορφή, ώστε να πει όλα όσα ήθελε χωρίς να προδώσει τίποτε. Γνωρίζει πως μόνο με τα κινούμενα σχέδια θα μπορέσει να αποδώσει την αίσθηση της φρίκης που του προκαλούσε η από μακριά παρατήρηση των γεγονότων. Μόνο μέσα από τα κινούμενα σχέδια βρίσκει το κουράγιο να αντιμετωπίσει αυτό που ζει από τότε ως προσωπικό λάθος. Ωστόσο, στην τελευταία σεκάνς της ταινίας προβάλλονται σκηνές από ντοκουμέντα της εποχής, όπου ο θεατής βλέπει σε πραγματικές εικόνες τη φρίκη που έζησαν εκείνοι οι άνθρωποι.

Σε συνέντευξή του στον γαλλικό Τύπο (συμπεριλαμβανομένης της «Λιμπερασιόν»), ο Φόλμαν εξηγεί το σκεπτικό με το οποίο δούλεψε την ταινία του και αναλύει την εμπειρία της πρώτης του ταινίας κινούμενων σχεδίων ως μορφή πολιτικής ανάμνησης:

«Οι εικόνες από αρχεία της εποχής που παρεμβάλλονται, προς το τέλος της ταινίας, ήταν μια κίνηση προμελετημένη. Γιατί γνώριζα πως τα κινούμενα σχέδια μπορούσαν, σε έναν ορισμένο βαθμό, να αποδυναμώσουν την ταινία. Και πως οι θεατές απογυμνώνουν την εικόνα από όλα τα ιστορικά στοιχεία, τοποθετώντας τα στο επίπεδο της φαντασμαγορίας. Η φοβερή υπενθύμιση του πραγματικού, στην τελευταία σεκάνς, δίνει στην ταινία όχι μόνο έναν διαφορετικό φωτισμό, αλλά και μια άλλη διάσταση. Υπενθυμίζει πως χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν, πως επρόκειτο για έναν εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος ενισχύθηκε από την ισραηλινή επέμβαση, και πως υπήρξε σφαγή πολιτών. Η χρησιμοποίηση αυτή των αρχείων προκάλεσε πολλές κριτικές. Μου καταλόγισαν επίσης τη χρήση των χτύπων καρδιάς που περνά ως μουσική υπόκρουση στην ταινία. Η ταινία προβλήθηκε προ ημερών στο Ισραήλ και δεν μπορώ να θυμηθώ στην ιστορία του ισραηλινού κινηματογράφου άλλη ταινία που να την έχει υποδεχτεί το κοινό τόσο θετικά. Νόμιζα πως θα ξεκινούσε μια έντονη πολιτική συζήτηση όλο μομφές. Ομως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Δεν μπορώ να εξηγήσω αυτή την ομοφωνία. Ισως οι άνθρωποι ένιωσαν την ταινία σαν μια προσωπική μαρτυρία και όχι σαν μια πολιτική πράξη. Ισως μετά από χρόνια αποτυχιών μπορούμε, σε συλλογικό επίπεδο, να επανεξετάσουμε και από τις δύο πλευρές τις σχέσεις ανάμεσα σε Παλαιστίνιους, Ισραηλινούς και Λιβανέζους. Μήπως το γεγονός ότι ο πόλεμος παρουσιάζεται ως ουσιαστικό λάθος προσδίδει στην ταινία έναν παγκόσμιο χαρακτήρα; Ιδού τι τελικά αντικατέστησε όλα τα ερωτήματα που περίμενα να ακούσω. Δηλαδή ερωτήματα πάνω στο τι κάναμε στους Λιβανέζους και τους Παλαιστίνιους. Σημεία πάνω στα οποία θα μπορούσα να μιλήσω, αλλά που έθεσα εκτός ταινίας γιατί δεν ήταν δική μου δουλειά να απαντήσω γι' αυτά.

Θυμόσαστε τι έλεγαν στη Βουλή, την επομένη της σφαγής, σχετικά με τα γεγονότα της Σάμπρα και Σατίλα;

«Ναι, πως η υπόθεση αυτή δεν αφορούσε τους Εβραίους, πως οι μη Εβραίοι έσφαζαν άλλους μη Εβραίους και τα λοιπά. Φυσικά η ταινία αποδεικνύει το αντίθετο. Ολος ο κόσμος σήμερα στο Ισραήλ το γνωρίζει. Θα μπορούσα επί ώρες να αποκρούω την πολιτική του Μπεγκίν, αλλά τουλάχιστον του αναγνωρίζω πως μετά τα όσα συνέβησαν -και με δική του ευθύνη- έπεσε σε κατάθλιψη, κρύφτηκε στο σπίτι του και δεν βγήκε ποτέ από εκεί. Δεν γνωρίζω κανέναν πολιτικό σήμερα στο Ισραήλ που θα έκανε το ίδιο, μετά το τεράστιο λάθος του δεύτερου πολέμου κατά του Λιβάνου, τον Ιούλιο του 2006.

Πώς αντέδρασαν οι Ισραηλινοί το 1982 στις σφαγές της Σάμπρα και Σατίλα;

«Η αποκάλυψη των εικόνων ήταν ένα σοκ. Και σε πολλούς θύμιζαν εικόνες από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η κυβέρνηση δέχτηκε σκληρές κριτικές: για την όποια συμμετοχή μας σε αυτά, για τις συμμαχίες μας με τους χριστιανούς φαλαγγίτες. Η συζήτηση υπήρξε έντονη και ίσως τότε δημιουργήθηκε το πρώτο ρήγμα ανάμεσα στην ισραηλινή κοινωνία και τους πολιτικούς της».

Οταν ήσασταν στρατιώτης, βιώσατε και εσείς τη στάση του Ισραήλ ως εισβολή;

«Εντελώς. Δεν ήμουν τότε τόσο πολιτικοποιημένος στην Αριστερά. Ημουν περισσότερο ατομικιστής, έφεδρος της πολιτικής. Μετά από έξι ώρες στον Λίβανο, έξι ώρες μέσα στις οποίες έβλεπα βόμβες να εκρήγνυνται, πυραύλους να πέφτουν, πτώματα παντού, η πολιτική μου κρίση άλλαξε εντελώς. Ηταν μια εμπειρία που αλλάζει τον άνθρωπο διά βίου και από την οποία δεν μπορεί εύκολα να συνέλθει. Από τότε είμαι κατηγορηματικός: τίποτε δεν δικαιολογεί τον πόλεμο».

Η ταινία σας είναι απλώς μια μαρτυρία ή και μια προειδοποίηση;

«Τη βλέπω σαν μια κατάθεση απέναντι στους νέους, τους εφήβους που δεν έχουν πάει ακόμη στον στρατό και θέλω να τους δείξω τον πόλεμο όπως πραγματικά είναι, ώστε βλέποντας την ταινία να αποφασίσουν αν θέλουν να πάνε ή να μην πάνε στον πόλεμο. Ηθελα να τους δείξω πως ο πόλεμος δεν είναι όπως τον δείχνουν οι αμερικανικές ταινίες. Δεν υπάρχει ανδρεία, δεν είναι παρά άνθρωποι που χρησιμοποιούνται. Θα ήθελα να έχουν επίγνωση για όσα κάνουν. Αν οι νέοι δουν την ταινία, ελπίζω να καταλήξουν σε σωστά συμπεράσματα».

Τελικά η ταινία είναι πολιτική;

«Η ταινία αυτή είναι απλώς μια θεραπεία. Το πολιτικό της μήνυμα είναι αδύναμο. Δεν έχει μεγάλη επίδραση στο κοινό ή στο πολιτικό γίγνεσθαι».

*Αναδημοσίευση από "Ελευθεροτυπία" 02/07/2008

Τρίτη 1 Ιουλίου 2008

O πολιτισμός του φόβου*

Του Σεθ Φριντμαν

Σήμερα το πρωί με κάλεσαν να μιλήσω σε μία ομάδα από εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που επιθυμούν να προσεγγίσουν τόσο την ισραηλινή όσο και τις εβραϊκές κοινότητες της διασποράς για τη τελευταία τους καμπάνια. Αναζητούν τον καλύτερο τρόπο για να προχωρήσουν, κάτι που είναι πλήρως κατανοητό, δεδομένου του ναρκοπεδίου που υπάρχει κάτω από τα πόδια οποιουδήποτε επιχειρεί να επικρίνει στοιχεία της πολιτικής του Ισραήλ.
Μιλήσαμε για το ποιος είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος να ανοίξουν τα μάτια του κόσμου στην πραγματικότητα της κατοχής, ώστε να μεταφέρουμε την αλήθεια για του τι γίνεται στο όνομα της ασφάλειας του Ισραήλ. Με δεδομένη τη στροφή 180 μοιρών που έκανα από τότε που τέσσερα χρόνια πριν έφυγα από το Ισραήλ, μου ζητήθηκε να περιγράψω την εμπειρία που με επηρέασε περισσότερο μέχρι στιγμής, και η οποία ήταν καταλύτης για το πολιτικό ταξίδι το οποίο έχω ξεκινήσει.
Χωρίς δισταγμό, απάντησα ότι ήταν το παράνομο ταξίδι που έκανα στην Βηθλεέμ ένα σαββατοκύριακο που είχα πάρει άδεια από τον στρατό. Η μονάδα μας υπηρετούσε στην πόλη εκείνη την εποχή και μέχρι τότε, έβλεπα τους κατοίκους μόνο ως υποψήφιους τρομοκράτες τους οποίους έπρεπε να αντιμετωπίζω ανάλογα ώστε να αποτρέψω την καθημερινή θανατηφόρα απειλή για την ασφάλειά μας.
Χωρίς Μ16 στην πλάτη ή χειροβομβίδες στο σάκο, πέρασα από τα σημεία ελέγχου και έκανα τα πρώτα μου βήματα στο λεγόμενο έδαφος του εχθρού. Με τζιν και μακό μπλουζάκι, περπάτησα στους ίδιους δρόμους του στρατοπέδου προσφύγων Άϊντα το οποίο μία ημέρα πριν περιπολούσα εξοπλισμένος μέχρι τα μπούνια μαζί με άλλους πέντε στρατιώτες.
Κοίταζα τα ίδια παράθυρα και πόρτες στα οποία προηγουμένως έπρεπε να καρφώνω το βλέμμα μου σαν γεράκι, σε περίπτωση που κάποιος ένοπλος ή τρομοκράτης θα πεταγόταν και θα επιτίθεντο στην ομάδα μας. Κοίταζα ήρεμα τις ίδιες παρέες παιδιών που, όταν ήμουν με την στολή, έπρεπε να κρίνω σε κλάσμα δευτερολέπτου, αν είχαν καλές προθέσεις ή αναζητούσαν το αίμα μου.
Ο φόβος που μου είχε ο στρατός εμφυσήσει, έφυγε με μιας άπαξ και ήμουν ένας απλός τουρίστας που αλήτευε στην πόλη. Αντιθέτως, όσο περισσότερα όπλα και προστασία είχα, τόσο πιο τρομακτικό το μέρος γινόταν, το οποίο μου φάνταζε ως το απόσταγμα του αιώνιου και βασικού παράδοξου του Ισραήλ- αυτού που έχει γίνει εμμονή από την πρώτη στιγμή που το κράτος δημιουργήθηκε.
Για να υπάρξει δικαιολογία για την ύπαρξη του Ισραήλ, χρειάζεται πρώτα από όλα να υπάρχει μίας υπαρξιακή απειλή για τν εβραϊκό λαό. Η ιστορία μας έχει δώσει ως δεδομένο στο πιάτο το φόβο της εξολόθρευσης, αλλά επειδή υπάρχει αυτός ο φόβος, δεν σημαίνει ότι ακολουθεί απαραίτητα αυτό που υποτίθεται ότι φοβόμαστε.
Μία συνηθισμένη διατύπωση στην εβραϊκή παράδοση είναι, ότι σε κάθε γενιά, μία εμφάνιση του Αμαλέκ(σ.σ προσωπικότητα της Βίβλου) θα επιχειρήσει να εξολοθρεύσει τον εβραϊκό λαό, όπως έκαναν οι πραγματικοί Αμαλεκίτες κατά τη διάρκεια της εβραϊκής εξόδου από την Αίγυπτο. Οι Ρωμαίοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Έλληνες, οι Σοβιετικοί και οι Ναζί, όλοι, μεταμορφώνονται σε σημερινούς Αμαλεκίτες και τώρα το Ιράν έρχεται να προστεθεί ως πρόσφατο μέλος της χιλιετούς δυναστείας.
Ο φόβος της εξολόθρευσης είναι ο άσος στο μανίκι των εβραϊκών συναισθημάτων και εξαργυρώνεται με τον επιθετικό εθνικισμό που μετενσαρκώνεται στον Σιωνισμό του σήμερα. Κατέκτησε έναν ολόκληρο λαό και κατέστρεψε τις ελπίδες και τα όνειρά του επί 40 χρόνια; Ένα απαραίτητο κακό-αν δεν το είχαμε κάνει θα την είχαμε κάνει. Πέταξε στη μούρη του διεθνούς δικαίου, την βασική ηθική ακόμη και τις βασικές αρχές της ίδιας μας της συμπονετικής θρησκείας; Λυπάμαι, αλλά θα πρέπει να καταλάβετε ότι «αυτοί» θέλουν να μας εξοντώσουν όλους, ή εμείς ή αυτοί, από τώρα μέχρι την αιωνιότητα.
Δεν έχει σχεδόν σημασία ποτέ το ποιοι είναι αυτοί. Μία μέρα είναι οι Παλαιστίνιοι που προσπαθούν να ξεφύγουν από την καταπίεση. Την επομένη είναι η ευρωπαϊκή αριστερά επειδή τάσσεται με την πλευρά της δικαιοσύνης και της ανθρωπιάς. «Αυτοί» μπορεί να είναι ένας μοναχικός οπλοφόρος, σαν τον Νόρμαν Φινκελστάϊν ή «αυτοί» μπορεί να είναι δισεκατομμύρια άνθρωποι, όπως όλοι οι μουσουλμάνοι του κόσμου, οι οποίοι θεωρούνται ως ένα ομογενοποιημένο σύνολο που στηρίζεται σε ρατσιστικές προκαταλήψεις.
Πραγματικά Τείχη μπαίνουν ανάμεσα σε «εμάς» και «αυτούς». Έχουν δοθεί διαταγές που απαγορεύουν σε Ισραηλινούς να περνούν στα κατακερματισμένα παλαιστινιακά εδάφη-όλες υπό τη σημαία της προστασίας της ασφάλειας των Ισραηλινών. Στην πραγματικότητα, δεν είναι τίποτα άλλο παρά προσπάθεια να κλειστεί ερμητικά το Ισραήλ από το έξω κόσμο και να πειστούν οι Ισραηλινοί ότι είναι ένα απαραίτητο μέτρο.
Όσοι από εμάς που ήλθαν, είδαν και κατάλαβαν τις προκαταλήψεις για τη μάζα των Παλαιστινίων ξέρουν καλά ότι όσα τα παπαγαλάκια αναπαράγουν είναι εξωφρενικά. Ασφαλώς και υπάρχουν ορισμένοι πολλοί θυμωμένοι, πολλοί βίαιοι εξτρεμιστές μεταξύ του παλαιστινιακού λαού, αλλά εξίσου επικίνδυνα στοιχεία υπάρχουν και στην ισραηλινή κοινωνία, όπως και σε κάθε εθνοτική ομάδα στον κόσμο.
Οι αντιδράσεις των Ισραηλινών φίλων μου όταν άκουσαν για τα ταξίδια μου στην Τζενίν, την Ραμάλα ή την Βηθλεέμ είναι συνήθως αυτά ενός ακαταμάχητου τρόμου να μην διανοηθώ να βάλλω ούτε το πόδι μου μέσα στις πόλεις, πόσο μάλλον να συναντήσω ντόπιους και να τους επισκεφτώ στα σπίτια τους. «Θα σε σκοτώσουν αν μάθουν ότι είσαι Εβραίος», φωνάζουν, έχοντας πειστεί πως ένας παλαιστίνιος λύκος στέκεται μπροστά στην πόρτα κάθε προσφυγικού στρατοπέδου. Η αλήθεια είναι βέβαια πολλή διαφορετική. Σχεδόν όλους όσους συνάντησα γνώριζαν ότι είμαι και Ισραηλινός και Εβραίος και ούτε με κτύπησαν, ούτε με αποκεφάλισαν ούτε με ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου.
Είναι παντελώς κατανοητή γιατί η μυθολογία και οι προκαταλήψεις ανθίζουν μεταξύ των απλών Ισραηλινών ή τις κοινότητες της εβραϊκής διασποράς. Στο κενό που άφησε ο με τη βία διαχωρισμός μεταξύ Εβραίων και Παλαιστινίων, κάνουν θραύση τα μυθεύματα και τα αποκυήματα της φαντασίας γίνονται αλήθειες για τα μυαλά των μαζών. Είναι επίσης κατανοητό το ότι η κυβέρνηση ενθαρρύνει και προωθεί τέτοιου είδους παραμύθια, ώστε να κερδίζει υποστήριξη για την χωρίς τέλος πολιτική του της του αλυτρωτισμού και της υποδούλωσης.
Το ότι είναι κατανοητή δεν σημαίνει ότι είναι και αποδεκτή. Η ηθική έχει κατακρεουργηθεί υπό το βάρος του εθνικιστικού τέρατος και αυτό που θα ήταν δυσκολοχώνευτο υπό άλλες συνθήκες γίνεται όχι μόνο αποδεκτό από την κοινωνία, αλλά στην πράξη ενθαρρύνεται από το ισραηλινό εκλογικό σώμα και τους χειροκροτητές του σε ολόκληρο τον κόσμο.
Με το να συνεχίζεται η καταπίεση των Παλαιστινίων, δημιουργούν αυτό που φοβούνται. Μία ακόμη γενιά Αμαλεκιτών:μία ακόμη αιτία για τους Ισραηλινούς να πείσουν εαυτούς ότι απλά η μοίρα τους είναι να τους μισούν αιωνίως.

*Το εν λόγω άρθρο δημοσιεύτηκε στις 22/06/2008 στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2008/jun/22/israelandthepalestinians.fear
Το άρθρο αυτό αναφέρεται στους ψυχολογικούς μηχανισμούς μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η υποστήριξη της ισραηλινής κατοχής από τις εβραϊκές κοινότητες και τον ισραηλινό λαό γενικότερα. Ο μηχανισμός αυτός είναι η συλλογική φοβία της καταστροφής, που διογκώνεται συστηματικά από τις ισραηλινές ηγεσίες, που επισείουν τον μπαμπούλα του αντισημιτισμού ή της καταστροφής του κράτους του Ισραήλ, προκειμένου να δικαιολογηθεί η πολιτική του έναντι των Παλαιστινίων. Έτσι ένας στην πραγματικότητα ανίσχυρος λαός, που έχει εκδιωχθεί που συνεχίζει να καταπιέζεται κλπ, μεταμορφώνεται σε τέρας που απειλεί ένα πυρηνικά εξοπλισμένο κράτος.
Αν και είναι σχετικά εύκολο να αναλυθεί η κατοχή της Παλαιστίνης με γεωπολιτικούς όρους(ιμπεριαλισμός, αποικιοκρατία κλπ), είναι δύσκολο να εξηγηθεί το γιατί τόσοι πολλοί Εβραίοι στο Ισραήλ και ολόκληρο τον κόσμο υποστηρίζουν μία τόσο εξόφθαλμη άδικη και θα έλεγα καταστροφική πολιτική. Το άρθρο αυτό συνεισφέρει στην αναζήτηση των αιτιών αυτών.

Συνέλαβαν τον Μοχάμεντ Ομέρ

O Παλαιστίνιος δημοσιογράφος Μοχάμεντ Ομέρ, που βρέθηκε πρόσφατα και στη χώρα μας, καταγγέλλει ότι κρατήθηκε για τέσσερις ώρες με το που πέρασε από την Ιορδανία στο Ισραήλ. «Ήθελαν να με ταπεινώσουν. Κατέρρευσα και άρχισα να κλαίω», δηλώνει.
Σχετική ανταπόκριση μετέδωσε το πρακτορείο Ρόιτερ-αναδημοσιεύτηκε στην ισραηλινή ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Γεντιότ Αχρονότ» ynetnews,
http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3562352,00.html
Ο Παλαιστίνιος δημοσιογράφος δήλωσε τη Δευτέρα από το νοσοκομείο ότι άντρες της ισραηλινής ασφάλειας τον κακοποίησαν και του έσπασαν τα πλευρά, καθώς επέστρεφε στο σπίτι του στην Γάζα μετά τη βράβευση του στην Βρετανία.
Ο Μοχάμεντ Ομέρ γράφει στην Washington Report και καταγγέλλει ότι τον έγδυσαν και ότι κρατήθηκε επί τέσσερις ώρες στην ελεγχόμενη από το Ισραήλ γέφυρα Άλενμπι όταν πέρασε από την Ιορδανία στην Δυτική όχθη στο δρόμο για την Γάζα στις 26 Ιουνίου.
«Ήθελαν να με ταπεινώσουν. Κατέρρευσα σε κλάματα…Έκανα εμετό δύο φορές και ο σφυγμός μου εξασθένησε δύο φορές», δηλώνει ο Ομέρ. «Με ρωτούσαν ανόητες ερωτήσεις για όσα είχα κάνει στη διάρκεια του ταξιδιού μου στο Λονδίνο και την Ευρώπη και με περιγελούσαν».
Ο 24χρονος Ομέρ έλαβε το βραβείο δημοσιογραφίας Martha Gellhorn, το οποίο δίνεται σε δημοσιογράφους που εκθέτουν την «καθεστωτική προπαγάνδα», σε τελετή που έγινε στο Λονδίνο στις 16 Ιουνίου.
Ο Ομέρ καταγγέλλει ότι στην γέφυρα Άλενμπι αναγκάστηκε από Ισραηλινό αξιωματικό να γδυθεί και να μείνει μόνο με τα εσώρουχα Δύο αξιωματικοί, όπως λέει, τον ανάγκασαν να πέσει στα πόδια, το πρόσωπο του να ακουμπήσει στο πάτωμα μπροστά στα μάτια άλλων επιβατών. Αφού έκανε εμετό και ο σφυγμός του είχε πέσει, το προσωπικό ασφαλείας του Ισραήλ κάλεσε παλαιστινιακό ασθενοφόρο να τον πάρει στο νοσοκομείο, κοντά στην Ιεριχώ, όπου ήλθε σε επαφή με Ολλανδούς διπλωμάτες, οι οποίοι τον είχαν βοηθήσει να φύγει για την Ευρώπη και οι οποίο τον βοήθησαν να περάσει τα ισραηλινά σύνορα για την Γάζα.
Εκεί εισήχθη σε νοσοκομείο, όπου οι γιατροί λένε ότι έχει υποστεί νευρικό κλονισμό και ότι έχει σπασμένα πλευρά.