Ποιός έχασε; Ο λαός του Ισραήλ

Του Μερόν Μπενβενίστι*

Η διαμάχη για του ποιος κέρδισε, το «Ειρήνη Τώρα»** ή η «Γκους Εμουνίμ»***, διεξάγεται σαν να είναι ποδοσφαιρικός αγώνας και οι περισσότεροι συμφωνούν ότι το αποτέλεσμα μέχρι στιγμής είναι ισοπαλία, 1-1.

Το «Ειρήνη Τώρα» κέρδισε και κατάφερε να επιβάλλει μία νέα ατζέντα που τυγχάνει «σχεδόν καθολικής αποδοχής»-υποστήριξη στην ιδέα διαχωρισμού της περιοχής σε δύο κράτη έθνη. Η «Γκους Εμουνίμ» κέρδισε την εκστρατεία για τη δημιουργία οικισμών, που δυσχεραίνει, αν δεν κάνει αδύνατη, τη δημιουργία ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους.

Η διαμάχη εστιάζεται στη σπουδαιότητα αυτής της σχέσης για το μέλλον, προβαίνοντας στην υπόθεση ότι οι «οικισμοί» και «τα δύο κράτη» είναι όντως κρίσιμα ζητήματα που θα επηρεάσουν το μέλλον του Ισραήλ και ότι η ιδεολογική αντιπαράθεση μεταξύ δύο διαμετρικά αντίθετων κοσμοθεωριών παραμένουν σχετικές παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει περισσότερες από μία γενιά από τότε που ξεκίνησε, στα τέλη του ’70.

Και τα δύο στρατόπεδα νοιάζονται να οξύνουν την αντιπαράθεση για να τονίσουν τη σπουδαιότητα των δραστηριοτήτων τους, αλλά είναι δυνατό να διακρίνει κανείς, παρά την ρητορική, έναν κοινό παρανομαστή, ο οποίος μεταλλάσσει την ιδεολογική αυτή διαμάχη σε εσωτερική, περιορισμένη, Εβραίο-Σιωνιστική.

Και οι δύο πλευρές συμφωνούν στην ιερότητα του μύθου περί «εποικισμών» και την αναβάθμιση της εστίας, του προχωρημένου φυλακίου, του φυτεμένου δέντρου, σε υπέρτατη αξία.

Πέραν αυτού το ένα από τα στρατόπεδα επιδιώκει την επέκταση της ιερότητας του σιωνιστικού εποικισμού στους οικισμούς και τα προχωρημένα φυλάκια σε όλη τη Γη του Ισραήλ(σ.σ. εννοεί ολόκληρη την ιστορική Παλαιστίνη), ενώ το άλλο στρατόπεδο επιδιώκει να περιορίσει την ηθική και πολιτική σημασία μόνο στις ήδη δημιουργημένες κοινότητες ή σε αυτές που συνάδουν με την γεωπολιτική τους άποψη.

Αναγνωρίζοντας το ότι δεν υπάρχει διαφωνία στο τι συμβολίζει ο σιωνιστικός «εποικισμός», αλλά μόνο στην διφορούμενη χρήση του-ο συμβολισμός της οικοδόμησης κόντρα στον συμβολισμό της καταστροφής-το «Ειρήνη Τώρα» δημιούργησε μια νέα ιδεολογία: τη «νομιμότητα» των οικισμών.

Η αναγκαιότητα και των δύο στρατοπέδων να ορκίζονται πίστη στον Σιωνισμό, τους καθιστά ανήμπορους να κατανοήσουν το πώς το ήθος αυτό έχει εξελιχθεί σε αναχρονισμό, μιας και η όλη «επιχείρηση των εποικισμών» έχει εξελιχθεί σε μία επιχείρηση real estate, η οποία χρησιμοποιεί τη σιωνιστική ρητορική για κέρδος-η απληστία αυτών που εκκενώθηκαν από το Γκους Κατίφ**** το αποδεικνύει.

Γιατί και οι δύο κινήσεις χαίρουν δημοσιότητας χάρη των οικισμών, δεν ενδιαφέρονται στο να αναγνωρίσουν το γεγονός ότι η οικοδομική δραστηριότητα στα κατεχόμενα με στόχο τη δημιουργία πολιτικών δεδομένων έχει χαθεί και ότι ο αριθμός των οικισμών και των κατοίκων τους είναι άσχετα ζητήματα, διότι οι μηχανισμοί ελέγχου του Ισραήλ έχουν γίνει πλέον τόσο περίπλοκοι που στις περισσότερες περιοχές της δυτικής όχθης δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της ισραηλινής κυριαρχίας και των κατεχομένων εδαφών.

Ασφαλώς είναι βολικό να συνεχίζεις να διαμαρτύρεσαι με τον παραδοσιακό τρόπο: Δεν υπάρχει τίποτα ευκολότερο από το να επαναλαμβάνεις συνηθισμένα σλόγκαν. Και όσον αφορά τα συνηθισμένα σλόγκαν, τίποτα δεν είναι πιο παραπλανητικό από το «να χωριστεί η γη σε δύο κράτη», η οποία υποτίθεται ότι αποσκοπεί στο να δώσει λύση ισότητας στις εθνικές διεκδικήσεις Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Πράγματι, αυτή ήταν η φιλοδοξία στα τέλη του ’70, όταν ήταν ακόμη εφικτό να χωρίσεις τη γη με τρόπο που θα επέτρεπε τη δημιουργία δύο βιώσιμων κρατών.

Αλλά σήμερα με όλα αυτά που έχουν απομείνει από το τείχος του διαχωρισμού και τα μπλόκα, δεν είναι παρά εδάφη αποκομμένα το ένα από το άλλο, χωρίς δυνατότητα πρόσβασης από τον έξω κόσμο-υπό τις συνθήκες αυτές το σύνθημα για δημιουργία εθνικού παλαιστινιακού κράτους δεν είναι μόνο πρόκληση. Είναι υποκριτικό και πατερναλιστικό.

Οι «οικισμοί» και η «συναίνεση για δύο κράτη» συνεχίζει να απασχολεί τη δημόσια διαμάχη, αλλά η σχέση της έχει γίνει νοσταλγία και αναχρονιστική. Η διαμάχη μεταξύ του «Ειρήνη Τώρα» και του «Γκους Εμουνίμ» έληξε με ισοπαλία, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία του ποιος έχασε: ο λαός του Ισραήλ.

* Ο Μερόν Μπενβενίστι διατέλεσε αντιδήμαρχος της Ιερουσαλήμ μεταξύ 1971-1978, όταν δήμαρχος ήταν ο δημοφιλής πολιτικός του Εργατικού κόμματος Τέντι Κόλεκ. Ο Μπενβενίστι αν και προέρχεται πολιτικά από αυτόν τον χώρο, έχει εξελιχθεί σε έναν από τους σφοδρότερους επικριτές της ισραηλινής πολιτικής και οπαδός της λύσης ενός ενιαίου διεθνικού κράτους, αντί της λύσης των δύο κρατών, που υποστήριζε τμήμα της σιωνιστικής αλλά και της ριζοσπαστικής αριστεράς τις δεκαετίες του ’70 και ’80.

Ο Μπενβενίστι με το άρθρο του αυτό επαναφέρει τη συζήτηση σε ένα «ξεχασμένο» ζήτημα, το οποίο ήταν κεντρικό στις αναζητήσεις ακόμη και τμήματος της σιωνιστικής αριστεράς, την δεκαετία του ’30, πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην ισραηλινή εφημερίδα «Χαάρετς» στις 15/04/2008, www.haaretz.com

** Το «Ειρήνη Τώρα» είναι η παλιότερη οργάνωση ειρήνης του Ισραήλ. Ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’70 από πρώην στρατιωτικούς με κύριο στόχο την πολιτική γη έναντι ειρήνης, προωθώντας τη λύση των δύο κρατών σε μία εποχή που η το θέμα έθετε έντονα μόνο η ριζοσπαστική αριστερά(ΚΚ Ισραήλ). Την δεκαετία του ’80 το κίνημα αυτό γνώρισε μεγάλη μαζικότητα, ήταν βασικός διοργανωτής της μεγάλης διαδήλωσης 400.000 ατόμων στο Τελ Αβιβ κατά του πολέμου στον Λίβανο το 1984, ενώ είχε και θύμα ακτιβιστή που σκοτώθηκε από ακροδεξιούς παρακρατικούς.

Τη δεκαετία του 90 στήριξε άκριτα την πολιτική του Εργατικού κόμματος και την διαδικασία του Όσλο, με αποτέλεσμα σήμερα να εκφυλιστεί, αν και παραμένει σημείο αναφοράς από τα διεθνή και ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, για τις τεκμηριωμένες εκθέσεις όσον αφορά τους εβραϊκούς οικισμούς στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη κ.λ.π.

*** Το κίνημα «Γκους Εμουνίμ»(Το Μπλοκ των Πιστών), είναι ακροδεξιά σιωνιστική οργάνωση που πρωτοστάτησε στον εποικισμό της δυτικής όχθης την εποχή του ’70, όταν ακόμη οι κυβερνήσεις των Εργατικών θεωρούσαν τα εδάφη αυτά «διαπραγματεύσιμα». Κίνημα με μεσσιανικές και ρατσιστικές αναφορές κατά των Παλαιστινίων-Αράβων κατοίκων στην Χεβρώνα της δυτικής όχθης, όπου ξεκίνησε τη δράση του την δεκαετία του ’70, έχει διαποτίσει όλο το φάσμα της ισραηλινής ακροδεξιάς και παραδοσιακής δεξιάς.

**** Εβραϊκός οικισμός που εκκενώθηκε πρόσφατα από την Λωρίδα της Γάζας.