Ο Amnon Neuman, πρώην μέλος της εβραϊκής παραστρατιωτικής οργάνωσης Παλμάχ, δίνει πολύτιμη μαρτυρία για την παλαιστινιακή Νάκμπα το 1948(έτος ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ) στην οργάνωση Zochrot. μία ισραηλινή οργάνωση που συλλέγει μαρτυρίες και πραγματοποιεί εκδηλώσεις με στόχο να ευαισθητοποιήσει την ισραηλινή κοινή γνώμη στο θέμα της παλαιστινιακής Νάκμπα, καταρρίπτοντας πολλούς από τους μύθους με τους οποίους μεγαλώνει η ισραηλινή κοινωνία.*
Amnon Neuman: Βρισκόμουν στην Δεύτερη, Όγδοη και Ένατη Μεραρχία της Παλμάχ(σ.σ. εβραϊκή παραστρατιωτική οργάνωση πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ) από τον Φεβρουάριο του 1948 μέχρι την απόλυσή μου τον Οκτώβριο του 1949. Βρισκόμουν ολόκληρη την περίοδο, εκτός από μερικούς μήνες αφότου τραυματίστηκα και απεβίωσε ο πατέρας μου.
Η πιο σημαντική για μένα περίοδος όσον αφορά την Νάκμπα ήταν ο Απρίλιος-Μάιος 1948, όταν άρχισαν οι μάχες και οι συγκρούσεις με τους ντόπιους, έως ότου ήλθε ο Αιγυπτιακός στρατός. Αρχικά συνοδεύαμε φάλαγγες φορτηγών που περνούσαν από το «Iraq Suwaydan», το Ρεχόβοτ, το «Iraq Suwaydan Kawkaba» και «Burayr» στο «Nir’- Am»(σ.σ. ονόματα τοποθεσιών στην τότε Παλαιστίνη) όπου βρισκόταν το αρχηγείο μας. Τότε μία ομάδα Αράβων εγκαταστάθηκε στο Burayr και δεν μας άφηνε να περάσουμε και έτσι πήραμε διαφορετικό δρόμο, από κοντά στο Ασντότ εκεί όπου το Ισντούντ βρισκόταν, μέσω του Majdal, Barbara, Bayt Jirja στο Yad Mordechai. Από εκεί πήγαμε στο Nir’-Am.
Αυτοί ήταν οι δύο δρόμοι(που χρησιμοποιήσαμε) έως ότου εμφανίστηκε ο αιγυπτιακός στρατός. Ο αιγυπτιακός στρατός εμφανίστηκε αφότου είχαμε εξοντώσει την οποιαδήποτε αραβική αντίσταση, η οποία δεν ήταν ισχυρή. Θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι πολεμήσαμε κατά των Παλαιστινίων… Στην πραγματικότητα δεν υπήρξαν μάχες, σχεδόν καθόλου μάχες. Στο Burayr υπήρξε μία μάχη, υπήρξαν μάχες εδώ και εκεί, προς το βορρά.
Δεν έγιναν όμως μεγάλες μάχες. Γιατί; Γιατί δεν είχαν στρατιωτικές δυνατότητες, δεν ήταν οργανωμένοι. Οι μεγάλες μάχες άρχισαν με την είσοδο του αιγυπτιακού στρατού και αυτά ήταν πάρα πολύ δύσκολα προβλήματα, ειδικά από τις 15 Μαΐου, όταν ήμασταν οργανωμένος στρατός, ημι-οργανωμένος, η Παλμάχ. Οι στρατιώτες τους ήταν οργανωμένοι με βάση το βρετανικό πρότυπο και πολεμούσαν σαν βρετανοί. Δεν είχαν ωστόσο ηγεσία και ούτε κίνητρο. Όταν επιτέθηκαν, ήταν σαν χαμένοι, με το ζόρι ήξεραν το γιατί πολεμούν, αλλά ήξεραν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.
Αλλά όσον αφορά τα υπόλοιπα ήταν στρατός πέμπτης κατηγορίας. Είχαν τρομακτικά κανόνια που μας καθάριζαν σαν κόλαση. Είχαν όλων των ειδών τα τανκς και ήταν πρόβλημα για μας. Δεν είχαμε τίποτα, είχαμε εξοπλισμένα οχήματα, κάτι σαράβαλα που ήταν αδύνατον να πολεμήσεις, όχι κατά τεθωρακισμένων αλλά ούτε κατά ημιφορτηγών, σωστά; Αλλά λίγο πολύ τα καταφέραμε μαζί τους.
Η φυγή από τα χωριά και αντιλαμβάνομαι ότι αυτό είναι το βασικό, έγινε σταδιακά, γνωρίζω μόνο το τι συνέβη από τον δρόμο του «Iraq Suwaydan» προς το Majdal και το«Iraq al-Manshiyya». Βρισκόμασταν νότια της περιοχής αυτής και στα βόρεια υπήρχε η Μονάδα Givati. Την ημέρα που οι Αιγύπτιοι μπήκαν στον πόλεμο, το Νεγκέβ είχε αποκοπεί και αυτό ήταν κυρίως δικό μας φταίξιμο, έφταιγε η μονάδα μας… Δεν ήταν ωστόσο τόσο σημαντικό. Οι επιθέσεις των Αιγυπτίων ήταν σημαντικές. Μας χτυπούσαν ανελέητα και μας εξόντωναν χωρίς έλεος.
Η φυγή από τα χωριά άρχισαν όταν αρχίσαμε να καθαρίζουμε τους δρόμους αυτούς από όπου περνούσαν οι φάλαγγες. Τότε αρχίσαμε να εκδιώχνουμε τους χωρικούς και στο τέλος άρχισαν να φεύγουν μόνοι τους. Δεν υπήρξαν σημαντικά γεγονότα να αναφέρω. Ούτε βιαιότητες. Κανείς άμαχος δεν μπορεί να ζήσει όταν γίνεται πόλεμος. Δεν πίστευαν ότι φεύγουν για μεγάλη περίοδο, δεν πίστευαν ότι δεν θα επέστρεφαν. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ότι ένας ολόκληρος λαός δεν θα επιστρέψει.
Πρώτα εκδιώξαμε αυτούς…και ύστερα να εκδιώχνουμε αυτούς που ζουν παραπλεύρως. Στο Najd, το Simsim αυτά έγιναν αργότερα. Δεν έγιναν μάχες με εξαίρεση μία στο Burayr. Στο βορρά έγιναν μάχες, με την Givati, εμείς όμως δεν είχαμε μάχη. Ένα χωριό παρέμεινε μεταξύ Dorot και Nir’-Am, πρόκειται για το Kufr Huj, δεν το έσκασαν και δεν τους εκδιώξαμε. Πιθανότατα υπήρξε συμφωνία σε υψηλό επίπεδο να μην πειραχτεί το Huj.
Την πρώτη φορά που μπήκα στο Kawkaba και το Burayr, έμεινα έκπληκτος από τη φτώχεια τους. Δεν είχαν τίποτα. Ούτε έπιπλα, τίποτα, υπήρχαν ράφια από λάσπη και άχυρα. Ζούσαν εκεί επί χιλιάδες χρόνια χωρίς αλλαγές και το μόνο που τους συνέβη ήταν η καταστροφή της Νάκμπα στην «Tashah» το 1948. Επειδή δεν πήγαμε να μαζέψουμε φόρους, πήγαμε να κληρονομήσουμε τη γη από ξένους.
Αυτή ήταν η θεμελιώδης σκέψη μας. Τους εκδιώξαμε λόγω της ιδεολογίας του σιωνισμού. Καθαρά και απλά. Ήλθαμε να κληρονομήσουμε τη γη. Να την κληρονομήσουμε από ποιόν; Αν η γη είναι άδεια, δεν την κληρονομείς από κανένα Η γη δεν ήταν άδεια την κληρονομήσαμε λοιπόν και όποιος κληρονομεί τη γη διώχνει τους άλλους. Να γιατί δεν τους φέραμε πίσω. Γινόταν παντού, στο βορρά και το νότο, παντού. Αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Η γη δεν ήταν άδεια όπως μου έλεγαν παιδί. Το ξέρω γιατί ζούσα με άραβες. Θυμάμαι ότι τραυματίστηκα και όταν επέστρεψα σπίτι, μετά τον Απρίλιο του 1948, αφότου εκδίωξαν τους άραβες στην Χάιφα, το έβαλλαν στα πόδια. Τα χωριά μας, Yajur Balad και al-Shaykh δεν υπήρχαν πια. Είχαν αδειάσει. Πήγα σπίτι και ο πατέρας μου, μου είπε. Κάτσε παιδί μου. Μου είπε. Ξέρεις τι συνέβη; Και του είπα ναι, πέρασα μέσω του Balad Al-Sheikh και δεν υπήρχε κανείς. Και μου είπε, Ναι, ήταν καταστροφή.
Δεν ήταν αυτό που σκοπεύαμε. Ήλθε με τη δεύτερη μετανάστευση. Και είπε: δεν ήταν αυτό που είχα κατά νου. Κανείς δεν σκεπτόταν σε αυτές τις κατηγορίες, ίσως οι ηγέτες του Yeshuv(σ.σ. έτσι ονομαζόταν συνολικά η παρουσία Εβραίων στην Παλαιστίνη πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, «Yeshuv» στα εβραϊκά σημαίνει «εγκατάσταση»). O πατέρας μου ήταν απλός άνθρωπος, ένας εργαζόμενος σε ολόκληρη τη ζωή του. Και ύστερα επέστρεψα στο Νεγκέβ και κάναμε το ίδιο. Εκείνη την εποχή δεν πίστευα ότι κάνουμε κάτι λάθος, είχα εκπαιδευτεί για αυτό όπως όλοι μας. Και το ακολούθησα πιστά και αν είπα πράγματα που δεν ήθελα να αναφέρω-το έκανα χωρίς αμφιβολία. Χωρίς να σκεφτώ δύο φορές. Αλλά ό,τι έγινε, έγινε. Έγινε με τάξη.
Στο βορρά πολεμήσαμε, στο νότο όχι, δεν είχαν τίποτα. Ήταν αξιοθρήνητοι, δεν είχαν πουθενά να πάνε ή κάποιον να ρωτήσουν.
Η πιο σημαντική για μένα περίοδος όσον αφορά την Νάκμπα ήταν ο Απρίλιος-Μάιος 1948, όταν άρχισαν οι μάχες και οι συγκρούσεις με τους ντόπιους, έως ότου ήλθε ο Αιγυπτιακός στρατός. Αρχικά συνοδεύαμε φάλαγγες φορτηγών που περνούσαν από το «Iraq Suwaydan», το Ρεχόβοτ, το «Iraq Suwaydan Kawkaba» και «Burayr» στο «Nir’- Am»(σ.σ. ονόματα τοποθεσιών στην τότε Παλαιστίνη) όπου βρισκόταν το αρχηγείο μας. Τότε μία ομάδα Αράβων εγκαταστάθηκε στο Burayr και δεν μας άφηνε να περάσουμε και έτσι πήραμε διαφορετικό δρόμο, από κοντά στο Ασντότ εκεί όπου το Ισντούντ βρισκόταν, μέσω του Majdal, Barbara, Bayt Jirja στο Yad Mordechai. Από εκεί πήγαμε στο Nir’-Am.
Αυτοί ήταν οι δύο δρόμοι(που χρησιμοποιήσαμε) έως ότου εμφανίστηκε ο αιγυπτιακός στρατός. Ο αιγυπτιακός στρατός εμφανίστηκε αφότου είχαμε εξοντώσει την οποιαδήποτε αραβική αντίσταση, η οποία δεν ήταν ισχυρή. Θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι πολεμήσαμε κατά των Παλαιστινίων… Στην πραγματικότητα δεν υπήρξαν μάχες, σχεδόν καθόλου μάχες. Στο Burayr υπήρξε μία μάχη, υπήρξαν μάχες εδώ και εκεί, προς το βορρά.
Δεν έγιναν όμως μεγάλες μάχες. Γιατί; Γιατί δεν είχαν στρατιωτικές δυνατότητες, δεν ήταν οργανωμένοι. Οι μεγάλες μάχες άρχισαν με την είσοδο του αιγυπτιακού στρατού και αυτά ήταν πάρα πολύ δύσκολα προβλήματα, ειδικά από τις 15 Μαΐου, όταν ήμασταν οργανωμένος στρατός, ημι-οργανωμένος, η Παλμάχ. Οι στρατιώτες τους ήταν οργανωμένοι με βάση το βρετανικό πρότυπο και πολεμούσαν σαν βρετανοί. Δεν είχαν ωστόσο ηγεσία και ούτε κίνητρο. Όταν επιτέθηκαν, ήταν σαν χαμένοι, με το ζόρι ήξεραν το γιατί πολεμούν, αλλά ήξεραν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.
Αλλά όσον αφορά τα υπόλοιπα ήταν στρατός πέμπτης κατηγορίας. Είχαν τρομακτικά κανόνια που μας καθάριζαν σαν κόλαση. Είχαν όλων των ειδών τα τανκς και ήταν πρόβλημα για μας. Δεν είχαμε τίποτα, είχαμε εξοπλισμένα οχήματα, κάτι σαράβαλα που ήταν αδύνατον να πολεμήσεις, όχι κατά τεθωρακισμένων αλλά ούτε κατά ημιφορτηγών, σωστά; Αλλά λίγο πολύ τα καταφέραμε μαζί τους.
Η φυγή από τα χωριά και αντιλαμβάνομαι ότι αυτό είναι το βασικό, έγινε σταδιακά, γνωρίζω μόνο το τι συνέβη από τον δρόμο του «Iraq Suwaydan» προς το Majdal και το«Iraq al-Manshiyya». Βρισκόμασταν νότια της περιοχής αυτής και στα βόρεια υπήρχε η Μονάδα Givati. Την ημέρα που οι Αιγύπτιοι μπήκαν στον πόλεμο, το Νεγκέβ είχε αποκοπεί και αυτό ήταν κυρίως δικό μας φταίξιμο, έφταιγε η μονάδα μας… Δεν ήταν ωστόσο τόσο σημαντικό. Οι επιθέσεις των Αιγυπτίων ήταν σημαντικές. Μας χτυπούσαν ανελέητα και μας εξόντωναν χωρίς έλεος.
Η φυγή από τα χωριά άρχισαν όταν αρχίσαμε να καθαρίζουμε τους δρόμους αυτούς από όπου περνούσαν οι φάλαγγες. Τότε αρχίσαμε να εκδιώχνουμε τους χωρικούς και στο τέλος άρχισαν να φεύγουν μόνοι τους. Δεν υπήρξαν σημαντικά γεγονότα να αναφέρω. Ούτε βιαιότητες. Κανείς άμαχος δεν μπορεί να ζήσει όταν γίνεται πόλεμος. Δεν πίστευαν ότι φεύγουν για μεγάλη περίοδο, δεν πίστευαν ότι δεν θα επέστρεφαν. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ότι ένας ολόκληρος λαός δεν θα επιστρέψει.
Πρώτα εκδιώξαμε αυτούς…και ύστερα να εκδιώχνουμε αυτούς που ζουν παραπλεύρως. Στο Najd, το Simsim αυτά έγιναν αργότερα. Δεν έγιναν μάχες με εξαίρεση μία στο Burayr. Στο βορρά έγιναν μάχες, με την Givati, εμείς όμως δεν είχαμε μάχη. Ένα χωριό παρέμεινε μεταξύ Dorot και Nir’-Am, πρόκειται για το Kufr Huj, δεν το έσκασαν και δεν τους εκδιώξαμε. Πιθανότατα υπήρξε συμφωνία σε υψηλό επίπεδο να μην πειραχτεί το Huj.
Την πρώτη φορά που μπήκα στο Kawkaba και το Burayr, έμεινα έκπληκτος από τη φτώχεια τους. Δεν είχαν τίποτα. Ούτε έπιπλα, τίποτα, υπήρχαν ράφια από λάσπη και άχυρα. Ζούσαν εκεί επί χιλιάδες χρόνια χωρίς αλλαγές και το μόνο που τους συνέβη ήταν η καταστροφή της Νάκμπα στην «Tashah» το 1948. Επειδή δεν πήγαμε να μαζέψουμε φόρους, πήγαμε να κληρονομήσουμε τη γη από ξένους.
Αυτή ήταν η θεμελιώδης σκέψη μας. Τους εκδιώξαμε λόγω της ιδεολογίας του σιωνισμού. Καθαρά και απλά. Ήλθαμε να κληρονομήσουμε τη γη. Να την κληρονομήσουμε από ποιόν; Αν η γη είναι άδεια, δεν την κληρονομείς από κανένα Η γη δεν ήταν άδεια την κληρονομήσαμε λοιπόν και όποιος κληρονομεί τη γη διώχνει τους άλλους. Να γιατί δεν τους φέραμε πίσω. Γινόταν παντού, στο βορρά και το νότο, παντού. Αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Η γη δεν ήταν άδεια όπως μου έλεγαν παιδί. Το ξέρω γιατί ζούσα με άραβες. Θυμάμαι ότι τραυματίστηκα και όταν επέστρεψα σπίτι, μετά τον Απρίλιο του 1948, αφότου εκδίωξαν τους άραβες στην Χάιφα, το έβαλλαν στα πόδια. Τα χωριά μας, Yajur Balad και al-Shaykh δεν υπήρχαν πια. Είχαν αδειάσει. Πήγα σπίτι και ο πατέρας μου, μου είπε. Κάτσε παιδί μου. Μου είπε. Ξέρεις τι συνέβη; Και του είπα ναι, πέρασα μέσω του Balad Al-Sheikh και δεν υπήρχε κανείς. Και μου είπε, Ναι, ήταν καταστροφή.
Δεν ήταν αυτό που σκοπεύαμε. Ήλθε με τη δεύτερη μετανάστευση. Και είπε: δεν ήταν αυτό που είχα κατά νου. Κανείς δεν σκεπτόταν σε αυτές τις κατηγορίες, ίσως οι ηγέτες του Yeshuv(σ.σ. έτσι ονομαζόταν συνολικά η παρουσία Εβραίων στην Παλαιστίνη πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, «Yeshuv» στα εβραϊκά σημαίνει «εγκατάσταση»). O πατέρας μου ήταν απλός άνθρωπος, ένας εργαζόμενος σε ολόκληρη τη ζωή του. Και ύστερα επέστρεψα στο Νεγκέβ και κάναμε το ίδιο. Εκείνη την εποχή δεν πίστευα ότι κάνουμε κάτι λάθος, είχα εκπαιδευτεί για αυτό όπως όλοι μας. Και το ακολούθησα πιστά και αν είπα πράγματα που δεν ήθελα να αναφέρω-το έκανα χωρίς αμφιβολία. Χωρίς να σκεφτώ δύο φορές. Αλλά ό,τι έγινε, έγινε. Έγινε με τάξη.
Στο βορρά πολεμήσαμε, στο νότο όχι, δεν είχαν τίποτα. Ήταν αξιοθρήνητοι, δεν είχαν πουθενά να πάνε ή κάποιον να ρωτήσουν.
*Ολόκληρη η κατάθεση του Neuman στο
http://zochrot.org/index.php?id=844
http://zochrot.org/index.php?id=844
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου