60 Χρόνια Ισραήλ-Με τα μάτια ενός Εβραίου

Για τη γενιά των γονιών μου, τη γενιά του Ολοκαυτώματος, η δημιουργία του κράτους του Ισραήλ ήταν κάτι σαν «ανάσταση». Ανάσταση που θα ξέπλενε όλη την ντροπή, που θα διέγραφε με μιας τον αντισημιτισμό που θα ήταν αιώνιο καταφύγιο για κάθε Εβραίο αν τυχόν…
Οι χιλιάδες άλλωστε Εβραίοι που μετανάστευσαν στην προ του Ισραήλ Παλαιστίνη, στα πρώτα μετά τον πόλεμο χρόνια, δεν εμφορούνταν τόσο από την σιωνιστική ιδεολογία, γνώριζαν ελάχιστα ή και καθόλου για τις έριδες που ταλαιπωρούσαν το ίδιο το σιωνιστικό κίνημα ήδη από την εποχή του ’30, όσο από την ανάγκη για μία νέα «εθνική» «συλλογική» πραγματικότητα.
Ποια Παλαιστίνη έλεγε ο συγχωρεμένος πατέρας μου ο οποίος σε αντίθεση με τόσους και τόσους συγγενείς του που αναζήτησαν νέα ζωή στη «γη της επαγγελίας», πανικοβλήθηκε στην ιδέα ότι θα γίνονταν πιονέρος στην έρημο και προτίμησε τον αγώνα για την καθημερινή επιβίωση στην μεταπολεμική Ελλάδα.
Όταν άκουσα «Παλαιστίνη» μυρίστηκα πλιάτσικο, μου έλεγε ένας άλλος συγγενής, τυχοδιώκτης που μπάρκαρε για την «γη της επαγγελίας», ελπίζοντας ότι θα γίνει πλούσιος, για να πεθάνει σερβιτόρος στον ισραηλινό «ΟΣΕ» σε μία από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Τελ Αβίβ, το Μπατ Γιαμ.
Στο βιβλίο της «Πίνοντας Νερό από τη Θάλασσα της Γάζας», η αριστερή Ισραηλινή δημοσιογράφος Αμίρα Χας, περιγράφει τι ήταν αυτό που έφερε τους κομμουνιστές γονείς της στην Παλαιστίνη-Ισραήλ από το κατεστραμμένο Σεράγεβο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου: «Ήμουν 5 ετών όταν ρώτησα τους γονείς μου γιατί τελικά ήρθαν στο Ισραήλ αφού ποτέ τους δεν ήταν σιωνιστές. Την απάντηση την πήρα καμιά εικοσαριά χρόνια αργότερα, όταν ζούσα για δύο χρόνια στο Άμστερνταμ. Εκεί αισθάνθηκα, με όλο μου το είναι, πόσο βαθύ είναι, και πόσο πολύ πονάει, το χάσμα που δημιουργήθηκε στην Ευρώπη μετά το 1945, πόσο αυτή η ξένη πλέον ήπειρος απέβαλε τους Εβραίους που έζησαν σε αυτήν για εκατοντάδες χρόνια. Δεν ήταν μόνο η συνεργασία των περισσότερων με τη ψύχωση που είχε καταλάβει τη Ναζιστική Γερμανία, ούτε η αδιαφορία με την οποία δέχτηκαν την απομάκρυνση και την σταδιακή εξολόθρευση των Εβραίων, ήταν κυρίως ο απόλυτος φυσικός τρόπος με τον οποίο δέχτηκαν το κενό που δημιουργήθηκε. Σήμερα πια ξέρω ότι το κενό αυτό- οι αγαπημένοι τόποι που θα θύμιζαν για πάντα την δολοφονία των συγγενών και φίλων- ήταν που οδήγησε τους γονείς μου, μαζί με χιλιάδες άλλους που επέζησαν, να φύγουν, να επιλέξουν μια καινούργια πατρίδα με ελιές, πορτοκαλιές, φραουλιές και έναν ήλιο καυτό και λαμπερό».
Για πολλούς από τους Εβραίους εκείνης της γενιάς, το κράτος του Ισραήλ ήταν κάτι σαν την παλιά Σοβ. Ένωση. Όπως οι παλαιοί κομμουνιστές δεν σήκωναν μύγα στο σπαθί τους για την πρώην ΕΣΣΔ, έτσι και οι παλαιοί Εβραίοι δεν σήκωναν κριτική για όσα γινόντουσαν στο κράτος..Ούτε έμποροι ναρκωτικών, ούτε εγκληματίες, ούτε πόρνες, πόσο μάλλον ανίκανοι πολιτικοί… Για αυτούς δεν υπήρχε «Νταγιάν» ή «Μπέγκιν», «Σαρόν» ή «Ράμπιν», ότι και να έκαναν οι ηγέτες του Ισραήλ αυτοί ξέρουν….
Θυμάμαι τους γονείς μου να πέφτουν από τα σύννεφα κάπου εκεί την δεκαετία του ’70, όταν η αδελφή μου γνώστης της εβραϊκής γλώσσας κλήθηκε ως μεταφράστρια σε υπόθεση Ισραηλινών εμπόρων ναρκωτικών-δεν μπορεί να υπήρχαν Ισραηλινοί-Εβραίοι έμποροι ναρκωτικών…
Ούτε βιαιότητες. Έτσι είναι ο πόλεμος, υπερβολές των μέσων, «αντισημίτες, αντισημίτες παντού», το Ισραήλ έχει πάντοτε και παντού δίκιο…
Το κυριότερο είναι ότι για τη γεννά εκείνη έλειπαν παντελώς οι Παλαιστίνιοι. Για αυτούς προείχε πάντοτε το Ολοκαύτωμα και ο Αντισημιτισμός. Ποιος άλλωστε στην Ευρώπη του ΄50 και του ’60 ήξερε τους Παλαιστινίους;
Ακόμη και εγώ, παιδί της γενιάς της μεταπολίτευσης έμαθα τους Παλαιστινίους από τα πρωτοσέλιδα με την αεροπειρατίνα Λεϊλά Χαλέντ που στοίχειωνε τον ύπνο μου στην πρώτη πτήση μας για Τελ Αβίβ κάπου το ’70, φοβούμενος μη και οι «αγροίκοι» αεροπειρατές επιλέξουν το δικό μας αεροπλάνο…
Τους πρώτους Παλαιστινίους με σάρκα και οστά γνώρισα στο ίδιο το κράτος του Ισραήλ, όντας φοιτητής την δεκαετία του ’80. Συμφοιτητές που ρωτούσαν με αγωνία είσαι «σιωνιστής»(;), στα παιδιά που ζητιάνευαν στην Χεβρώνα με τους πάνοπλους εποίκους λίγα χιλιόμετρα μακριά, στο σύνθημα «Έξω οι άραβες» του περιθωριακού ακόμη κόμματος «Καχ» του ακροδεξιού ραβίνου Καχάνα, το οποίο διαποτίζει σήμερα μεγάλο μέρος του πολιτικού φάσματος του Ισραήλ.
Αλλά από πολύ νωρίς γνώρισα και τον προβληματισμό. Μαζί με τον Μαρξ και τον Κροπότκιν των πανεπιστημιακών αιθουσών, η συζήτηση πήγαινε πολλές στο παλαιστινιακό και ο πόλεμος του Λιβάνου την δεκαετία του ’80 είχε σπάσει αυτό που φάνταζε σαν αιώνια συναίνεση του κάθε Ισραηλινού- Εβραίου σε ότι κάνει το κράτος του Ισραήλ. Άρχισα να ακούω για λύσεις δύο κρατών, συνομιλίες, να μαθαίνω ακόμη και για συζητήσεις ξεχασμένες στα κιτάπια του παρελθόντος, για διεθνικό κράτος, ενιαία Παλαιστίνη, αριστερά και δεξιά, διχογνωμίες κα αντιπαραθέσεις που δεν έπαψαν ποτέ να υπάρχουν από την εποχή που η Παλαιστίνη έμπαινε στη νέα εποχή, την δεκαετία του ’30 και η αιώνια σύγκρουση Εβραίων και Αράβων βρισκόταν προ των πυλών.
Και ήλθε η δολοφονία Ισραηλινού πρωθυπουργού, του Γιτζάκ Ράμπιν, όχι από Παλαιστίνιο εξτρεμιστή αλλά Εβραίο έποικο, σενάριο που μόνο κάποιοι ριζοσπάστες αριστεροί προέβαλλαν ως μακρινή πιθανότητα την δεκαετία του ’80, για να στηλιτεύσουν την αυξανόμενη «φασιστικοποίηση» του κράτους του Ισραήλ.
Ο διχασμός έμοιαζε να χάθηκε με την κατάρρευση της εποχής της ευδαιμονίας του Όσλο, όταν «αποκαλύφθηκε το αληθινό πρόσωπο των Αράβων», όπως προπαγάνδιζαν τα Ισραηλινά «γεράκια».
Σε λίγες ημέρες το κράτος του Ισραήλ γιορτάζει τα 60 του χρόνια. Αντί όμως για πανηγύρια και εθνική συναίνεση που επεδίωκε η κυβέρνηση, οι εορτασμοί είναι διάχυτοι από επιφυλακτικότητα. Και πως όχι άλλωστε όταν ένα στα τρία παιδιά ζει στην φτώχεια, παρά την υποτιθέμενη ευημερία, το ένα τρίτο των Ισραηλινών ζει κάτω από το όριο φτώχειας, τα πανεπιστήμια υποχρηματοδοτούνται με τους καθηγητές να απεργούν επί δύο μήνες. «Το κράτος του Ισραήλ θα γιορτάσει τα 60 του γενέθλια μέσα σε μία ξινή, θυμωμένη και καταθλιπτική ατμόσφαιρα δημόσιας απέχθειας ότι «πετάμε λεφτά σε φιέστες», έγραφε τις προάλλες ο Σεβέρ Πλόκερ στην ευρείας κυκλοφορίας ισραηλινή εφημερίδα «Γεντιότ Αχρονότ».
Ο Ρον Άβνι, πανεπιστημιακός ξεκίνησε τον Ιανουάριο πρωτοβουλία συλλογής υπογραφών μέσω ιντερνέτ, καλώντας να μην χαθούν λεφτά «σε εορτασμούς που βασικό στόχο έχουν να δώσουν βήμα σε πολιτικούς», την στιγμή που η ισραηλινή κοινωνία βυθίζεται σε ολοένα και μεγαλύτερη φτώχεια. Η πρωτοβουλία αυτή έχει μαζέψει ήδη πάνω από 90.000 υπογραφές.
Ενδεικτικό της απογοήτευσης του μέσου Ισραηλινού που δεν βλέπει μέλλον είναι το αποτέλεσμα δημοσκόπησης που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην εφημερίδα «Μααρίβ», όπου το 31% δεν θεωρεί κανέναν ικανό από τους πέντε πιθανούς υποψηφίους για την πρωθυπουργία του Ισραήλ.
Εξήντα χρόνια μετά η δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, δεν ξεσπά αλαλαγμούς χαράς ούτε όρεξη για πανηγύρια. Όχι μόνο στην πλευρά των Παλαιστινίων- για αυτούς η «Ανεξαρτησία του Ισραήλ» παραμένει η «Νάκμπα»(Καταστροφή), έχοντας στερηθεί εθνικά και ατομικά δικαιώματα ζώντας υπό την απειλή των F-16- αλλά και για μεγάλη μερίδα Ισραηλινών και ακόμη μεγαλύτερη εκτός Ισραήλ Εβραίων που αναρωτιούνται που πάμε…

Βλέπε επίσης σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν":
http://www.iht.com/articles/2008/04/09/mideast/israel.php