Η εξέγερση στο Ιράν με κάνει να ζηλεύω

Του Γκιντεόν Λέβι*

Με κάνει και ζηλεύω. Οι σκηνές από το Ιράν αποδεικνύουν ότι ορισμένοι λαοί προσπαθούν να πάρουν την μοίρα στα χέρια τους. Ορισμένοι λαοί δεν επιπλέουν στην επιφάνεια της αρρωστημένης αδιαφορίας, κάποιοι δεν χαζεύουν γύρω τους στον ατέλειωτο εφησυχασμό. Και ορισμένοι δεν ακολουθούν τους ηγέτες τους τυφλά. Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία ορισμένων λαών όπου ο κόσμος λέει αρκετά. Όχι άλλο πια.
Οι Τσέχοι και οι Ουκρανοί, οι Γάλλοι και οι Ρώσοι, οι Νοτιοαφρικανοί και οι Παλαιστίνιοι, οι Ταϊλανδοί και οι Κινέζοι, οι Λιβανέζοι και τώρα οι Ιρανοί βγήκαν στους δρόμους με μια τουλάχιστον αφορμή και προσπάθησαν να επηρεάσουν. Άλλοι το κατάφεραν, άλλοι όχι, αλλά τουλάχιστον προσπάθησαν. Δεν παραδόθηκαν στους αποτυχημένους ηγέτες τους που τους οδηγούν από το κακό στο χειρότερο. Δεν αφορά μόνο την εξέγερση κατά τυραννικών καθεστώτων. Μερικές φορές αφορά τον αγώνα για δικαιοσύνη στις δημοκρατίες. Ο αγώνας αυτός δεν γίνεται μόνο στις δημοσκοπήσεις και στις εκλογές, τέτοιοι αγώνες ξεχύνονται στους δρόμους.
Οι σκηνές από το καταπιεστικό Ιράν αποτελούν φωτεινό σημάδι. Χιλιάδες γυναίκες και άνδρες διαμαρτύρονται και διαδηλώνουν, κρατάνε πλακάτ και φωνάζουν. Στέκονται με τα πρόσωπά τους ακάλυπτα, χωρίς να φοβούνται. Όλοι με κίνδυνο επειδή διαδηλώνουν.
Αλλά ενώ οι γυναίκες του Ιράν ρισκάρουν και ζητούν να τους επιστραφεί η φωνή, οι γυναίκες του Ισραήλ βυθίζονται στην σιωπή, από το εμπορικό κέντρο στο παρκινγκ. Καθώς οι άνδρες στην Τεχεράνη φωνάζουν «Που είναι η φωνή μας;», εδώ αναρωτιούνται, «Που θα πάμε διακοπές;» Εδώ στα SUV, εκεί στους δρόμους. Εδώ μπροστά στο χαζοκούτι της τηλεόρασης εκεί μπροστά στις δυνάμεις του κακού. Εδώ στο σκοτάδι, εκεί στο φως της λαϊκής διαμαρτυρίας.
Εμείς βγαίνουμε στους δρόμους μόνο όταν υπάρχει φεστιβάλ, σπανίως για κάποιο σκάνδαλο. Τα εκατό χρόνια του Τελ Αβίβ ή κάποιο φεστιβάλ βιβλίου, το φεστιβάλ μπίρας ή το φεστιβάλ ντομάτας-αλλά ποτέ σε διαδήλωση. Στο Ιράν μάχονται για ελευθερία, εδώ για διακοπές.
Είναι αλήθεια υπάρχει ελευθερία στο Ισραήλ, αλλά μόνο για εμάς, τους Εβραίους. Έχουμε ένα καθεστώς που δεν είναι λιγότερο τυραννικό από το καθεστώς των Αγιατολαχ: το καθεστώς των στρατιωτικών και των εποίκων στα κατεχόμενα εδάφη. Αλλά τι μπορούμε να κάνουμε με όλα αυτά; Στο Ιράν, η αστυνομία διαλύει διαδηλωτές με την βία, πυροβολούν και σκοτώνουν. Και εμείς τι κάνουμε;
Όταν βρεθεί ευκαιρία πηγαίνετε Παρασκευή στην Νιιλίν ή την Μπεϊλίν(σ.σ. παλαιστινιακά χωριά στην δυτική όχθη) και δείτε τι συμβαίνει εκεί. Οι διαδηλωτές σκοτώνονται εκεί με αντίστοιχη βαναυσότητα, αλλά στο Ιράν το πλήθος σηκώνει ανάστημα σε ένα τυραννικό καθεστώς, ενώ εδώ μόνο μία χούφτα γενναίων ανθρώπων αντιστέκεται στην συνοριακή αστυνομία, που πυροβολεί. Επιπλέον, σπανίως γράφουμε κάτι για τους διαδηλωτές που αντιμετωπίζονται με σφαίρες. Δεν νοιάζει κανέναν και αυτό αποκαλείται δημοκρατία.
Μία δημοκρατία δεν δοκιμάζεται μόνο στις εκλογές. Μία δημοκρατία μετριέται στην καθημερινή ζωή. Οι εθνικοί στόχοι δεν επιτυγχάνονται μόνο με την δύναμη πεινασμένων πολιτικών, ο δρόμος πρέπει επίσης να μιλά. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το 64% των Ισραηλινών λέει ότι υποστηρίζει την λύση των δύο κρατών. Μπράβο. Όταν όμως το Ισραήλ απομακρύνεται σταθερά από μια τέτοια λύση, όταν ο πρωθυπουργός κάνει ένα μικρό βήμα μπροστά αλλά μετά θέτει όλο και περισσότερα αξεπέραστα εμπόδια, κανείς δεν σκέφτεται να κάνει κάτι. Ακούσατε τελευταία καμιά πολιτική συζήτηση; Τίποτα.
Κάποιος μπορεί μόνο να φαντάζεται το τι θα είχε συμβεί αν την ημέρα μετά την ομιλία του Μπέντζαμιν Νετανιάου, η ίδια σιωπηλή και παράλυση πλειοψηφία που επιθυμεί τα δύο κράτη είχε βγει στους δρόμους να ζητήσει τον τερματισμό της κατοχής. Ή αν ζητούσαν να πούμε ναι στην αραβική πρωτοβουλία ειρήνης. Τι ώθηση θα είχε δοθεί, ένας πραγματικός άνεμος αλλαγής χάρη στην δύναμη του οποίου, ο Μπαράκ Ομπάμα, ο Νετανιάου, ο Μαχμούντ Αμπάς και ο Μπασάρ Άσαντ θα είχαν προχωρήσει μαζί.
Όταν όμως ο δρόμος σιωπά, μόνο οι ηγέτες μένουν και η επιβίωση τους καθοδηγεί.
Το Ισραήλ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, όχι λιγότερο σημαντικό από ότι το Ιράν. Υπάρχει μια ευκαιρία που δεν θα υπάρξει ξανά, μία που επηρεάζει το μέλλον όλων των ανθρώπων του όχι λιγότερο από ότι το εκλογικό αποτέλεσμα στο Ιράν επηρεάζει την μοίρα των Ιρανών. Αν χαθεί η ευκαιρία εδώ θα είναι καταλυτική όσο και το να μείνει ο Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ τέσσερα ακόμη χρόνια στην εξουσία. Αλλά δείτε τι συμβαίνει στο ολοκληρωτικό Ιράν και τι συμβαίνει εδώ πέρα, την μοναδική δημοκρατία στην Μέση Ανατολή, μπλά, μπλα, μπλα…

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Χαάρετς» στις 18/06/2009

http://www.haaretz.com/hasen/spages/1093876.html